به گزارش اقتصادرَوا؛ در حالی که اقتصاد ایالات متحده از رشد سالمی برخوردار است، کاهش اخیر در نرخ اشتغال‌زایی نگرانی‌هایی را در مورد تأثیر فزاینده هوش مصنوعی مولد (Generative AI) بر نیروی کار انسانی برانگیخته است. داده‌های رسمی کلان، مانند سهم ثابت مشاغل یقه‌سفید در کل اشتغال، هنوز نشانگر یک بحران بزرگ شغلی ناشی از هوش مصنوعی نیستند. با این حال، تحقیقات جدید در سطح شرکت‌ها یک الگوی ظریف را آشکار می‌سازد: شرکت‌هایی که فعالانه به دنبال ادغام هوش مصنوعی در عملیات خود هستند، به طور قابل توجهی استخدام کارکنان سطح پایین‌تر را کاهش داده‌اند. این امر به سمت نوعی تغییر فنّاورانه متمایل به کارکنان ارشد اشاره دارد.

یافته‌های تحقیق در سطح شرکت

تحقیقی که توسط دانشجویان دکتری دانشگاه هاروارد، انجام شده است، نزدیک به ۳۰۰,۰۰۰ شرکت را مورد بررسی قرار داده است. این مطالعه شرکت‌هایی را شناسایی کرد که «ادغام‌کنندگان هوش مصنوعی مولد» (افرادی که وظیفه دارند این فناوری را در جریان کاری روزانه سازمان جای دهند) را استخدام کرده‌اند؛ این شرکت‌ها به عنوان «پذیرندگان هوش مصنوعی» شناخته می‌شوند. استخدام این متخصصان پس از انتشار مدل‌هایی مانند چت‌جی‌پی‌تی ۳.۵ در اوایل سال ۲۰۲۳ افزایش یافت.

نتایج نشان می‌دهد که در شش فصل پس از سال ۲۰۲۳، در حالی که کاهش کلی در استخدام برای نقش‌های سطح پایه در کل شرکت‌ها مشاهده شد، این کاهش در شرکت‌های پذیرنده هوش مصنوعی ۷.۷ درصد تندتر بود. جالب‌توجه است که هیچ شکاف مشابهی در استخدام کارکنان سطح ارشد مشاهده نشد. این شواهد نشان می‌دهد که هوش مصنوعی در حال جایگزینی وظایفی است که اغلب توسط فارغ‌التحصیلان جدید انجام می‌شود - مانند کارهای فکری اما روتین مانند بررسی اسناد یا اشکال‌زدایی کد. محققان تأکید می‌کنند که این کاهش عمدتاً ناشی از کاهش سرعت فرایند استخدام بوده است تا اخراج‌های گسترده.

اثر فشردگی طبقه میانی

بررسی بیشتر نشان می‌دهد که تأثیر کاهش استخدام بر اساس سطح اعتبار دانشگاهی فارغ‌التحصیلان متفاوت است. فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های رده میانی بیشترین آسیب را دیده‌اند. محققان حدس می‌زنند که شرکت‌ها احتمالاً افراد جذب شده از دانشگاه‌های رده‌بالا را به دلیل مهارت‌های تخصصی حفظ می‌کنند و فارغ‌التحصیلان رده‌پایین را به دلیل هزینه کمتر نگه می‌دارند؛ بنابراین، طبقه میانی در برابر تهدید جایگزینی توسط هوش مصنوعی آسیب‌پذیرترین گروه است.

نکات احتیاطی و چشم‌انداز آینده

با وجود این یافته‌ها، باید با احتیاط برخورد کرد. اولاً، تنها حدود ۱۷ درصد از کارگران مورد مطالعه توسط شرکت‌های پذیرنده هوش مصنوعی استخدام شده بودند که نشان می‌دهد دامنه اتوماسیون هنوز محدود است. ثانیاً، روند استخدام برای کارکنان سطح پایه در سال‌های اخیر نوسانات زیادی داشته است و عواملی مانند همه‌گیری کووید-۱۹ نیز این روند را تحت‌الشعاع قرار داده‌اند. در نتیجه، اگرچه هوش مصنوعی بر استخدام فارغ‌التحصیلان تأثیر منفی می‌گذارد، اما به احتمال زیاد تنها یکی از چندین عامل مؤثر دربازار کار است.

گزارش از: امیرحسین مستقل، کارشناس اقتصادی