به گزارش خبرنگار اقتصادرَوا، سرشماری عمومی کشاورزی یکی از ابزارهای کلیدی برای برنامه‌ریزی و مدیریت بخش کشاورزی در هر کشور به شمار می‌آید. در ایران، ششمین دوره سرشماری عمومی کشاورزی در سال ۱۴۰۳ برگزار شده است. این سرشماری با هدف جمع‌آوری اطلاعات دقیق و به‌روز از بهره‌برداران کشاورزی و فعالیت‌های مرتبط با آن انجام می‌شود. اهمیت این سرشماری از آن جهت است که داده‌های به دست آمده می‌تواند به عنوان مبنای تصمیم‌گیری در سیاست‌گذاری‌های اقتصادی و اجتماعی کشور مورد استفاده قرار گیرد.

سرشماری عمومی کشاورزی ۱۴۰۳ ششمین سرشماری کشاورزی در کشور است سرشماری عمومی کشاورزی با هدف تهیه چارچوب بهره‌ برداران کشاورز ی در سال‌های ،۱352 ،۱367 ،۱372 ۱382 و ۱393 به مرحله اجرا درآمده ا ست. سرشماری عمومی کشاورزی به عنوان دومین طرح آماری بزرگ کشور و مهمترین فعالیت آماری بخش کشاورزی است. برای برنامه‌ریزی درست در بخش کشاورزی نیاز به اطلاعات دقیق و بهنگام در سطح آبادی‌ها و شهرها است که فقط از سرشماری به دست خواهد آمد. همچنین بر اساس توصیه سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد (FAO) سرشماری کشاورزی باید در بازه‌های زمانی حداکثر ۱۰ ساله انجام شود؛ در برخی از کشورها مانند آمریکا، ژاپن، چین و کانادا سرشماری کشاورزی هر ۵ سال یک بار انجام می‌شود.

بر اساس گزارشات مرکز آمار ایران، در سال ۱۴۰۲ سهم ارزش افزوده بخش کشاورزی از کل اقتصاد به قیمت ثابت ۶ درصد برآورد شده است. همچنین بر اساس آخرین اطلاعات موجود، در سال ۱۳۹۹ سهم ارزش افزوده فعالیت‌های مختلف کشاورزی به تفکیک مشخص شده است. بر اساس گزارشات سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد، ایران در تولید پسته رتبه دوم و در تولید خرما رتبه سوم جهان را دارد و همچنین در تولید گوشت طیور و تعداد گوسفند و بره به ترتیب در جایگاه چهاردهم و ششم جهانی قرار دارد.

بیش از ۴ میلیون بهره‌بردار کشاورزی در ایران فعالیت می‌کنند که ۹۰ درصد آن‌ها در نقاط روستایی مستقر هستند. بهره‌برداری‌های کشاورزی شامل واحدهای خانواری و کارگاهی (مانند مرغداری‌ها، دامداری‌ها، گلخانه‌ها و...) است. بیش از ۹۵ درصد واحدهای تولیدی را خانواری تشکیل می‌دهد که عمدتاً به تولید محصولات زراعی، باغی و پرورش دام و طیور به روش سنتی مشغولند. علیرغم سهم اندک تعداد کارگاه‌های بخش کشاورزی از تعداد کل بهره برداران کشاورزی، به لحاظ حجم تولیدات بیش از 9۰ درصد گوشت طیور در مرغداری‌های پرورش مرغ گوشتی، 6۰ درصد شیر و 55 درصد گوشت گاو و گوساله کشور در گاوداری‌های صنعتی، بیش از 98 درصد تولید قارچ خوراکی کشور در واحدهای کارگاهی، 9۰ درصد تخم‌مرغ خوراکی در مرغداری‌های پرورش مرغ تخم‌گذار، و 3۰ درصد آبزیان خوراکی کشور در مزارع آبزی پروری داخلی تولید می‌شود.

بنابراین گسترش ارزش افزوده 1 درصدی بخش کشاورزی نسبت به سال‌های گذشته به ارتقای جایگاه کشور در تولید محصولات زراعت و باغداری منجر شده است.

با این حال، بر اساس مشاهدات میدانی، منبع موثقی در حوزه کشاورزی و دامپروری وجود ندارد و آمارهای ارائه شده توسط مرکز آمار ایران و سازمان جهاد کشاورزی تفاپت‌های بسیاری وجود دارد. به عنوان مثال، مرکز آمار ایران تولید گوشت قرمز کشور را ۴۷۰ تن در سال اعلام کرده است، در حالی که سازمان جهاد کشاورزی این عدد را ۹۰۰ هزار تن تخمین زده است. این تفاوت فاحش می‌تواند به دلیل آن باشد که ۵۰ درصد ذبح خارج از کشتارگاه‌ها انجام می‌شود و این مسئله نگرانی‌هایی را درباره بهداشت عمومی ایجاد خواهد کرد و یا اینکه آمار منتشر شده توسط وزارت جهاد کشاورزی با خطای محاسباتی مواجه است.

با توجه به اهمیت دقیق بودن آمارها در تصمیم‌گیری‌های اقتصادی و اجتماعی، پیشنهاد می‌شود که سرشماری ثبتی بر اساس داده‌های واقعی انجام شود. این روش می‌تواند به کاهش انگیزه برای بیش‌اظهاری کمک کند و آمارهای دقیق‌تری را ارائه دهد. داده‌های ثبتی شامل اطلاعاتی هستند که در حین انجام فعالیت‌های جاری یک سازمان ثبت می‌شوند و می‌توانند مبنای قابل اعتمادی برای تحلیل‌های اقتصادی و برنامه‌ریزی‌های آینده باشند. در نتیجه، توجه به دقت و صحت آمارها در حوزه کشاورزی ضروری است تا بتوانیم به توسعه پایدار این بخش کمک کنیم.