
جهان در هفتهای پرخبر؛ از بازگشت فشار تورمی تا توافق تجاری ترامپ و استارمر
به گزارش خبرنگار اقتصادرَوا، از ۵ تا ۸ مه ۲۰۲۵، چندین رویداد مهم اقتصادی و سیاسی در سطح جهانی و ایالات متحده اتفاق افتاد که تأثیرات قابلتوجهی بر بازارهای مالی و وضعیت اقتصادی داشت. در تاریخ ۵ مه، گزارش مطالبات بیکاری ایالات متحده منتشر شد که نشاندهنده کاهش مطالبات جدید نسبت به پیشبینیها بود. این خبر باعث افزایش اعتماد سرمایهگذاران به بازارهای سهام و ارز شد. روز بعد، سخنرانی ترامپ در ۸ مه و رونمایی از توافق تجاری جدید بین ایالات متحده و بریتانیا بهعنوان گامی مهم در سیاست تجاری آمریکا، توجه بسیاری را به خود جلب کرد. این توافق موجب تقویت بازار سهام و دلار آمریکا شد. در کنار این اخبار، گزارشهایی همچون تغییرات در نرخ بهره فدرال رزرو و سیاستهای FOMC نیز باعث تغییراتی در تصمیمگیریهای سرمایهگذاران و جهتگیری بازارهای مالی شدند. این تحولات همگی در جهت تقویت اعتماد به بازارهای مالی و کاهش تنشهای اقتصادی جهانی بودهاند.
ISM Service PMI
گزارش شاخص مدیران خرید بخش خدمات مؤسسه ISM برای آوریل ۲۰۲۵ نشان داد که فعالیتهای اقتصادی در بخش خدمات ایالات متحده با نرخی فراتر از انتظار در حال رشد است. این شاخص با ثبت عدد ۵۱.۶ (در برابر پیشبینی ۵۰.۲ و عدد قبلی ۵۰.۸) نهتنها نشانهای از گسترش فعالیتها در این بخش به شمار میرود، بلکه تداوم رشد آن برای دهمین ماه متوالی را نیز تأیید میکند. مهمترین مؤلفههای گزارش نیز سیگنالهای قابلتوجهی به بازارها ارسال کردند. شاخص سفارشات جدید از ۵۰.۴ به ۵۲.۳ افزایش یافت که به معنای افزایش تقاضا در ماههای آینده است. در مقابل، شاخص اشتغال با وجود بهبود از ۴۶.۲ به ۴۹.۰ همچنان زیر مرز انبساط باقی مانده و نشان میدهد که بازار کار در بخش خدمات هنوز کاملاً احیا نشده است. نکته مهم دیگر، افزایش شدید شاخص قیمتهای پرداختی بود که به بالاترین سطح خود از ژانویه ۲۰۲۳ رسید و نشاندهنده بازگشت فشارهای تورمی است.
تصمیم نرخ بهره فدرال رزرو (Federal Funds Rate)، بیانیه FOMC
این گزارش در حالی منتشر شد که فضای بازارهای مالی تحت تأثیر اخبار سیاسی و تجاری بود. اگرچه دادههای ISM تقویتکننده چشمانداز اقتصادی بودند، اما همزمانی آن با اعمال تعرفههای جدید تجاری توسط دولت آمریکا و خبر کنارهگیری وارن بافت از مدیریت برکشایر هاتاوی، باعث شد بازار سهام واکنش منفی نشان دهد و شاخصهایی چون S&P 500 و Nasdaq کاهش یابند. در بازار ارز، شاخص دلار با وجود دادههای مثبت، افت کرد و به سطح ۹۹.۵۰ رسید. همزمان، طلا به دلیل ضعف دلار و افزایش تقاضای پوششی، رشد قابلتوجهی را تجربه کرد و به محدوده ۳۳۱۰ دلار در هر اونس رسید. همچنین بازده اوراق خزانه ۱۰ ساله افزایش یافت و به ۴.۳۵۵ درصد رسید که نشاندهنده رشد انتظارات تورمی در بازار بدهیهاست.
کمیته بازار آزاد فدرال (FOMCدر جلسه ۷ مه ۲۰۲۵ تصمیم گرفت نرخ بهره فدرال را برای سومین بار متوالی در محدوده ۴.۲۵٪ تا ۴.۵٪ حفظ کند. این تصمیم که مطابق با انتظارات بازار بود، در بیانیهای با لحنی محتاطانه و آکنده از نگرانی درباره چشمانداز اقتصادی آمریکا همراه شد. فدرال رزرو در متن بیانیه تأکید کرد که اقتصاد ایالات متحده همچنان از رشد متعادل و اشتغال قوی بهرهمند است، اما افزایش تعرفههای تجاری و نگرانی از پیامدهای آن میتواند رشد را تهدید کند و فشارهای تورمی را تشدید نماید.
بازار کار و تورم؛ دو نگرانی اصلی
بر اساس آخرین آمار، نرخ بیکاری در ۴.۲٪ تثبیت شده و در ماه آوریل ۱۷۷٬۰۰۰ شغل جدید در بخش غیرکشاورزی ایجاد شد. با اینحال، شاخص قیمت مصرفکننده (PCE) نیز در مسیر صعودی قرار دارد؛ تورم هستهای سالانه به ۲.۶٪ رسیده و نشانههایی از پایداری در فشارهای قیمتی دیده میشود. فدرال رزرو تصریح کرد که اگرچه فعلاً تغییر نرخ بهره ضروری نیست، اما در صورت تشدید ریسکهای تورمی بهویژه ناشی از افزایش هزینههای وارداتی، مسیر سیاستگذاری پولی میتواند دوباره تغییر کند.
در واکنش به بیانیه محتاطانه فدرال رزرو و تثبیت نرخ بهره، بازار سهام آمریکا بهطور موقت صعودی شد. شاخص داو جونز ۰.۷٪ رشد کرد، S&P 500 حدود ۰.۴٪ افزایش یافت و نزدک نیز با رشد ۰.۳٪ همراه شد. این واکنش مثبت بیشتر ناشی از عدم غافلگیری و ادامهدار بودن سیاست پولی فعلی فدرال رزرو بود. با اینحال، تحلیلگران اشاره کردند که در پشت این رشدهای کوتاهمدت، سایهای از عدم قطعیت و تردید نسبت به تابآوری اقتصاد در برابر سیاستهای تعرفهای جدید آمریکا دیده میشود.
شاخص دلار آمریکا در واکنش اولیه به بیانیه فدرال رزرو با ۰.۳۶٪ رشد به ۹۹.۶ رسید، چرا که تثبیت نرخ بهره و کاهش احتمالات برای کاهش آتی، جذابیت داراییهای دلاری را افزایش داد. اما این رشد پایدار نبود. روز پنجشنبه، با تحلیلهای بیشتر از جزئیات بیانیه و چشمانداز اقتصادی منفیتر از تصور اولیه، دلار به ۹۹.۵۰ بازگشت. این کاهش جزئی ناشی از تعدیل انتظارات بازار و افزایش احتمال دخالتهای سیاستگذارانه در آینده نزدیک بود.
طلا بهعنوان دارایی امن، ابتدا در واکنش به تقویت دلار با کاهش قیمت مواجه شد و به محدوده ۳٬۳۹۱.۹۰ دلار در هر اونس رسید. اما پس از بازگشت نسبی دلار و افزایش نگرانیها درباره پیامدهای سیاستهای اقتصادی دولت آمریکا، قیمت طلا دوباره صعود کرد و به ۳٬۳۹۲.۹۰ دلار رسید. رشد طلا همچنین تحت تأثیر تنشهای جدید ژئوپلیتیکی در جنوب آسیا بود که بر تقاضا برای پوشش ریسک در بازارهای جهانی افزود.
فدرال رزرو اکنون در شرایطی حساس قرار دارد. از یکسو رشد اقتصادی در حال کند شدن است—با ثبت رشد منفی ۰.۳٪ در سهماهه اول ۲۰۲۵—و از سوی دیگر، تورم هنوز بهطور کامل مهار نشده است. فضای سیاستگذاری فدرال رزرو محدود شده؛ هرگونه افزایش نرخ بهره میتواند رکود را عمیقتر کند و هرگونه کاهش، دوباره به تقویت تورم دامن خواهد زد. همچنین، تأثیرات تعرفههای اعمالشده از سوی دولت ترامپ بر واردات چین، اروپا و آمریکای لاتین هنوز بهطور کامل در دادههای اقتصادی منعکس نشده است، اما انتظار میرود در ماههای آینده آثار آن آشکارتر شود.
گزارش درباره مطالبات بیکاری در ۸ مه ۲۰۲۵
در تاریخ ۸ مه ۲۰۲۵، وزارت کار ایالات متحده گزارش هفتگی خود درباره درخواستهای اولیه بیمه بیکاری را منتشر کرد. براساس این گزارش، در هفته منتهی به ۳ مه، تعداد درخواستهای اولیه بیمه بیکاری به ۲۲۸٬۰۰۰ مورد رسید که کاهش ۱۳٬۰۰۰ واحدی را نسبت به هفته قبل نشان میدهد. این رقم کمتر از پیشبینی تحلیلگران بود که بهطور میانگین برای این هفته، تعداد درخواستها را در حدود ۲۳۵٬۰۰۰ مورد پیشبینی کرده بودند. این کاهش در درخواستها باعث تقویت خوشبینیها درباره بازار کار ایالات متحده و کاهش نگرانیها نسبت به رکود اقتصادی شد.
در حالی که آمار درخواستهای اولیه بیمه بیکاری همواره یک شاخص مهم از وضعیت بازار کار است، در این گزارش، نکات جالبتری نیز مشاهده میشود. کاهش ۱۳٬۰۰۰ موردی در سطح درخواستها نشاندهنده این است که روند رشد اقتصادی در آمریکا همچنان پایدار است و بهویژه در بخشهای غیرکشاورزی، تقاضا برای نیروی کار بالا باقی مانده است. همچنین، این دادهها بهویژه با توجه به وضعیت ناپایدار اقتصادی جهانی و تهدیدهایی مانند تعرفههای تجاری و تغییرات در سیاستهای اقتصادی، تأثیر مثبتی بر روان بازار داشت.
میانگین متحرک چهار هفتهای: برای کاهش اثرات نوسانات هفتگی، وزارت کار آمریکا میانگین متحرک چهار هفتهای را نیز منتشر کرد. این شاخص که نوسانات کوتاهمدت را هموار میکند، به ۲۲۷٬۰۰۰ درخواست رسید که نسبت به هفته قبل افزایش ۱٬۰۰۰ واحدی داشت. این افزایش جزئی نشان میدهد که بازار کار در حال عبور از یک فاز نوسانی بوده و پس از یک دوره پرنوسان، به ثبات بیشتری نزدیک میشود. با وجود این افزایش کوچک، این شاخص همچنان در سطحی پایدار باقی مانده است و نشان میدهد که اخراجهای گسترده در صنایع مختلف همچنان مشاهده نمیشود.
درخواستهای مداوم بیمه بیکاری
یکی دیگر از شاخصهای کلیدی که در گزارش وزارت کار ذکر شده، تعداد درخواستهای مداوم بیمه بیکاری است. این شاخص، تعداد افرادی را که برای چندین هفته متوالی از مزایای بیکاری استفاده میکنند، نشان میدهد. تعداد درخواستهای مداوم در هفته منتهی به ۲۶ آوریل به ۱.۸۷۹ میلیون نفر کاهش یافت که نشاندهنده کاهش ۲۹٬۰۰۰ موردی نسبت به هفته قبل است. این کاهش در درخواستهای مداوم بیمه بیکاری، نیز نشاندهنده بهبود در وضعیت اشتغال و کاهش فشار بر بازار کار است.
گزارش مثبت از بازار کار، بهویژه کاهش درخواستهای اولیه بیمه بیکاری، تأثیرات مثبتی بر بازارهای مالی داشت. در واکنش به این دادهها، بازار سهام ایالات متحده شاهد رشد بود. شاخصهای داو جونز، S&P 500 و نزدک بهترتیب ۰.۱۶٪، ۰.۱۹٪ و ۰.۳۸٪ افزایش یافتند. این رشد نشاندهنده خوشبینی سرمایهگذاران به وضعیت بازار کار و کاهش نگرانیها از رکود اقتصادی بود.
در بازار ارز، شاخص دلار آمریکا نیز تقویت شد. دلار در واکنش به دادههای مثبت بازار کار و کاهش نگرانیها از رکود، با ۰.۳۱٪ افزایش به ۹۹.۷۴۵ رسید. این افزایش نشاندهنده تقویت امیدواریها به حفظ نرخ بهره فعلی توسط فدرال رزرو و سیاستهای پولی فعلی بود.
در بازار طلا، اما واکنش متفاوتی مشاهده شد. بهعنوان یک دارایی امن، طلا ابتدا تحت تأثیر تقویت دلار و خوشبینیهای ناشی از بهبود بازار کار کاهش یافت. قیمت طلا برای تحویل در ژوئن با کاهش ۰.۸۵٪ به ۳٬۳۶۳.۰۴ دلار در هر اونس رسید. این کاهش در قیمت طلا، ناشی از افزایش جذابیت دلار بهعنوان یک دارایی با ریسک کمتر و همچنین افزایش اعتماد به اقتصاد ایالات متحده بود.
گزارشهای بازار کار ایالات متحده در کنار اینکه بهعنوان شاخصهایی از سلامت اقتصاد آمریکا محسوب میشوند، در برآوردهای فدرال رزرو و سایر نهادهای اقتصادی جهانی نیز تاثیرگذار هستند. کاهش درخواستهای بیمه بیکاری، نشاندهنده عدم تضعیف جدی در بازار کار است و این مسئله میتواند بر تصمیمگیریهای فدرال رزرو در خصوص تغییرات نرخ بهره اثرگذار باشد. اگر این روند ادامه یابد، فدرال رزرو ممکن است تصمیم بگیرد که نرخ بهره را در سطوح فعلی حفظ کند و از افزایش آن اجتناب کند تا از تأثیرات منفی بر رشد اقتصادی جلوگیری شود.
سخنرانی ترامپ در تاریخ ۸ مه ۲۰۲۵ و تأثیر آن بر بازارهای مالی
در تاریخ ۸ مه ۲۰۲۵، رئیسجمهور دونالد ترامپ در کاخ سفید به همراه نخستوزیر بریتانیا، کیر استارمر، از یک توافق تجاری جدید میان ایالات متحده و بریتانیا رونمایی کرد. ترامپ این توافق را بهعنوان یک پیشرفت چشمگیر در سیاستهای تجاری ایالات متحده ارزیابی کرد و آن را «کاملاً جامع» توصیف نمود. به گفته ترامپ، این توافق شامل کاهش تعرفهها، تسهیل تجارت و تقویت روابط اقتصادی بین دو کشور خواهد بود. علاوه بر این، وی تاکید کرد که این توافق بهعنوان الگویی برای دیگر کشورها نیز عمل خواهد کرد و میتواند موجب رشد و توسعه بیشتر در سطح جهانی شود. این اظهارات و اعلامیهها موجب توجه گستردهای در بازارهای مالی شد.
توافق تجاری که ترامپ از آن سخن گفت، در برگیرنده مجموعهای از اصلاحات اقتصادی میان دو کشور بود که هدف آن تقویت تعاملات تجاری، کاهش موانع تعرفهای و باز کردن دسترسیهای بیشتر به بازارهای دو طرف بود. ترامپ بیان داشت که این توافق میتواند بهویژه در ایجاد فرصتهای شغلی در هر دو کشور مؤثر باشد. پیشبینی میشود که این توافق به نفع شرکتها و مصرفکنندگان آمریکایی و بریتانیایی تمام شود. ترامپ همچنین اشاره کرد که این توافق میتواند گامی مهم در راستای تغییر سیاستهای تجاری ایالات متحده و بازنگری در رویکرد تجاری جهانی باشد.
اعلام این توافق تأثیرات مختلفی بر بازارهای مالی ایالات متحده و جهان داشت. بازار سهام در پی این خبر رشد قابلتوجهی را تجربه کرد. شاخصهای اصلی بازار بورس آمریکا مانند داو جونز، S&P 500 و نزدک بهترتیب ۰.۱۶٪، ۰.۱۹٪ و ۰.۳۸٪ افزایش یافتند. این رشد نشاندهنده خوشبینی سرمایهگذاران نسبت به کاهش تنشهای تجاری و تقویت روابط اقتصادی بین ایالات متحده و بریتانیا بود. بسیاری از تحلیلگران پیشبینی میکنند که این توافق ممکن است به رونق بیشتر در بازارهای مالی و کاهش عدم اطمینان در تجارت بینالمللی کمک کند.
در بازار ارز، شاخص دلار آمریکا پس از انتشار این خبر بهطور قابلتوجهی تقویت شد. دلار در واکنش به اعلام توافق تجاری جدید با ۰.۳۱٪ افزایش به ۹۹.۷۴۵ رسید. تقویت دلار بهویژه تحت تأثیر خوشبینی به کاهش تعرفهها و بهبود شرایط تجاری قرار گرفت. این امر موجب افزایش ارزش دلار در برابر سایر ارزها شد. در این میان، یورو در برابر دلار به ۱.۱۳۳۴۴ رسید که نشاندهنده تضعیف نسبی یورو در برابر دلار بود. این افزایش در ارزش دلار همچنین بهدلیل افزایش اعتماد به سیاستهای اقتصادی ایالات متحده بود که این کشور را به مقصد جذابتری برای سرمایهگذاری تبدیل کرده است.
در بازار طلا، واکنش به این خبر متفاوت بود. طلا بهعنوان یک دارایی امن در زمان عدم اطمینان اقتصادی معمولاً مورد توجه سرمایهگذاران قرار میگیرد، اما با تقویت دلار و کاهش نگرانیها از تنشهای تجاری، قیمت طلا کاهش یافت. قیمت طلا برای تحویل در ژوئن با کاهش ۰.۸۵٪ به ۳٬۳۶۳.۰۴ دلار در هر اونس رسید. این کاهش قیمت ناشی از تقویت دلار و کاهش تقاضا برای داراییهای امن بود. در این شرایط، سرمایهگذاران بهدلیل تقویت دلار و کاهش نگرانیها از رکود اقتصادی، تمایل کمتری به سرمایهگذاری در طلا داشتند.
سخنرانی ترامپ و اعلام توافق تجاری میان ایالات متحده و بریتانیا بهطور قابلتوجهی بر بازارهای مالی تأثیر گذاشت. این خبر بهویژه در بازاری که در آن نگرانیها از رکود اقتصادی و تنشهای تجاری در حال افزایش بود، بهعنوان یک علامت مثبت از تقویت روابط تجاری بین دو اقتصاد بزرگ جهان تلقی شد. رشد شاخصهای بورس آمریکا و تقویت دلار نشاندهنده واکنش مثبت بازارها به این توافق و انتظار سرمایهگذاران از کاهش تعرفهها و تسهیل تجارت بود. همچنین، کاهش قیمت طلا نشاندهنده کاهش تقاضا برای داراییهای امن در پی افزایش اعتماد به شرایط اقتصادی و تجاری بود.
با این حال، این توافق تجاری بدون چالش نبوده است. ترامپ همچنین به انتقاد از سیاستهای داخلی خود پرداخت و در سخنرانی خود رئیسکل فدرال رزرو، جروم پاول، را «احمق» خواند. این اظهارات نشاندهنده تنشهای موجود در سیاستهای داخلی ایالات متحده است. علاوه بر این، ترامپ انتقاداتی از وزیر سابق حملونقل، پیت بوتیگیگ، بهخاطر مشکلات ترافیکی داشت. این مسائل ممکن است بر افکار عمومی و سیاستهای داخلی تأثیرگذار باشند.
در مجموع، اخبار منتشر شده از ۵ تا ۸ مه ۲۰۲۵ تأثیرات گستردهای بر بازارهای مالی و اقتصاد جهانی داشت. کاهش مطالبات بیکاری و اعلام توافق تجاری میان ایالات متحده و بریتانیا، هر دو موجب افزایش خوشبینی در بازارها و تقویت ارزهای جهانی بهویژه دلار شدند. این تحولات منجر به رشد بازار سهام و کاهش تقاضا برای داراییهای امن مانند طلا شد. در این میان، انتقادات ترامپ از سیاستهای داخلی و بینالمللی و اظهاراتی مانند انتقاد از فدرال رزرو نیز تأثیرات خاص خود را داشت، ولی بهطور کلی، بازارهای مالی از این تحولات بهعنوان نشانهای از بهبود شرایط اقتصادی و کاهش تنشهای تجاری استقبال کردند. در نهایت، این دوره از اخبار نشاندهنده یک گام مثبت در جهت تقویت روابط تجاری و بهبود اعتماد سرمایهگذاران به بازارهای جهانی است.
گزارش از: مهدی شاه جلال الدین، کارشناس بازارهای مالی