به گزارش خبرنگار اقتصادروا، در آخرین روز کاری سال، سه‌شنبه ۲۸ اسفند ۱۴۰۳، شاخص کل بورس با کاهش ۳۴,۳۴۵ واحدی معادل ۱.۲۵ درصد در سطح ۲,۷۰۹,۷۶۵ واحد قرار گرفت. همچنین، شاخص کل هم‌وزن که نشان‌دهنده وضعیت کلی‌تر بازار است، با افت ۹,۰۵۶ واحدی معادل ۱.۱۳ درصد به ۷۹۵,۲۲۶ واحد رسید. بازار فرابورس نیز وضعیت مشابهی داشت و شاخص کل این بازار با کاهش ۲۳۹ واحدی به ۲۴,۳۱۱ واحد رسید. همچنین در روند معاملات امروز بورس تهران 1640 میلیارد تومان پول حقیقی از بازار خارج شد. اما در مقابل صندوق های درآمد ثابت پذیرای 2.361 میلیارد تومان پول اشخاص حقیقی بودند.

90 درصد سهام بازار به رنگ خون و تنها 83 سهم مثبت بودند. سهامبزرگی مانند فولاد، فملی، وبملت و شستا تاثیرگذار ترین سهم بر ریزش 1.25 درصدی شاخص کل لقب گرفتند.

در مقابل صندوق‌های طلا آخرین روز سال را هم با روندی بسیار مثبت به پایان رساندند و همگی بازدهی بالای 5 درصدی در روز داشتند. همچنین حدود 40 میلیارد تومان نیز تا ساعت 14 روز سه شنبه 28 اسفند ماه وارد صندوق‌های طلا شد.
این در حالی است که افسار قیمت‌های طلا و ارز رها شده و گویی چیزی نمی‌تواند جلوی رشد آن‌ها را بگیرد. سکه امامی به بالاتر از 96 میلیون تومان رسیده و دلار آزاد نیز وارد کانال 98 هزار تومان شده است. اکنون زمان آن است که استیضاح کنندگان همتی که کم تعداد هم نبودند، پاسخگوی این قیمت‌های نجومی و حباب‌های سنگین در قیمت‌های طلا باشند. کسانی که مدعی بودند مقصر افزایش نرخ ارز و دلار همتی است اکنون باید مسئولیت این قیمت‌ها را به عهده بگیرند.

و اما نمای پایانی سال 1403:

حجم نقدینگی در پایان بهمن‌ماه ۱۴۰۳ به ۹۹۴,۲۰۱ هزار میلیارد ریال رسید که نسبت به سال ۱۴۰۲ حدود ۲۶.۲ درصد رشد داشت. این افزایش نقدینگی در ابتدای سال موجب رشد بازار شد، اما در ماه‌های پایانی به دلیل سیاست‌های انقباضی بانک مرکزی، افزایش نرخ بهره، استیضاح همتی، تنش‌های سیاسی و ایجاد عدم اطمینان در بازار سرمایه، ورود نقدینگی به بورس کاهش یافت و حتی در بیشتر روز‌های معاملاتی شاهد خروج سنگین پول حقیقی از بورس تهران بودیم.

همچنین در نیمه دوم سال ۱۴۰۳، بانک مرکزی نرخ سود سپرده‌های بانکی را برای کنترل تورم افزایش داد. این اقدام باعث شد سرمایه‌گذاران ترجیح دهند سرمایه خود را از بورس خارج و به سمت سپرده‌های بانکی و اوراق با درآمد ثابت سوق دهند. این اقدام در کنار رشد بی وقفه قیمت طلا و بازدهی‌های فوق العاده صندوق‌های طلا در سال 1403، باعث افزایش فشار فروش در معاملات بسیاری از سهام بازار شد تا روز‌های خونینی در بورس تهران رقم بخورد.

در یکی دیدگاه جهانی نیز، افزایش نرخ بهره در آمریکا و سیاست‌های انقباضی بانک‌های مرکزی جهان، موجب خروج سرمایه از بازارهای پرریسک شد. همچنین، نوسانات قیمت کامودیتی‌ها مانند نفت، مس، فولاد و محصولات پتروشیمی روی سهام شرکت‌های مرتبط در بازار ایران تأثیر منفی گذاشت.

نوسانات نرخ ارز یکی از مهم‌ترین عوامل مؤثر بر بورس در سال ۱۴۰۳ بود. با کاهش ارزش ریال در برابر دلار، شرکت‌های صادراتی مانند پتروشیمی‌ها و فلزات اساسی در نیمه دوم سال عملکرد بهتری نسبت به سایر گروه‌ها داشتند. با این حال، افزایش هزینه‌های تولید به دلیل رشد قیمت مواد اولیه و انرژی، در کنار ناترازی‌های گسترده کشور در بخش انرژِی و قطعی‌های برق و گاز صنایع، با ایجاد وقفه در خط تولید شرکت‌ها، فشار زیادی بر سودآوری این شرکت‌ها وارد کرد.

صنایع پتروشیمی و پالایشی، به دلیل رشد قیمت نفت و محصولات پتروشیمی در سال 1403، عملکرد بهتری نسبت به سایر صنایع داشتند. همچنین شرکت‌های صادراتی نیز به جهت افزایش نرخ ارز، سودآوری بهتری را ثبت کردند که به وضوح در صورت‌های مالی آن‌ها قابل ملاحظه است. اما تنش‌های شدید سیاسی در منطقه و دوری گزینی از میز مذاکره و تشدید تحریم‌ها اجازه رشد چشمگیر به صنایع داخلی نداده است.

در نهایت به نظر می‌رسد در سال 1404، در صورت کاهش نرخ بهره، بهبود فضای کسب‌وکار و افزایش ورود نقدینگی به بازار، بورس از نیمه اول سال روند صعودی ملایمی را تجربه کند. ایجاد فضایی آرام و مطمئن برای ورود سرمایه‌گذاران حقیقی نیز می‌تواند به بهبود شرایط بازار کمک کند. اما اگر سیاست‌های انقباضی ادامه پیدا کند و خروج سرمایه از بازار تسریع شود، احتمال رکود و کاهش بیشتر شاخص‌ها وجود دارد. همچنین، اگر تنش‌های سیاسی و اقتصادی افزایش یابد، فشار فروش در بازار، به شدت بیشتر خواهد شد.

سال ۱۴۰۳ برای بورس ایران سالی پرچالش بود که تحت تأثیر عوامل داخلی و خارجی، نوسانات شدیدی را تجربه کرد. اگرچه برخی صنایع مانند پتروشیمی‌ها و صادراتی‌ها توانستند عملکرد بهتری داشته باشند، اما کلیت بازار با کاهش شاخص‌ها و افت ارزش سهام مواجه شد. در سال ۱۴۰۴، سیاست‌های اقتصادی دولت و روندهای جهانی تعیین‌کننده مسیر بازار سرمایه خواهند بود.

گزارش از: متین محلاتی، کارشناس بورس