فشار تعرفه‌ای بر مسکو / واکنش محتاط بازارها به تهدید ترامپ
تهدید تعرفه ۱۰۰ درصدی ترامپ علیه روسیه- واکنش بازار های مالی به این خبر
به گزارش خبرنگار اقتصادرَوا، در ادامه‌ی راهبرد فشار حداکثری دولت ترامپ در حوزه سیاست خارجی و تجارت جهانی، تهدید اخیر رئیس‌جمهور ایالات متحده مبنی بر اعمال تعرفه‌های «بسیار شدید» تا سقف ۱۰۰ درصد علیه کالاهای روسی، بار دیگر بازارهای جهانی را در وضعیت هشدار قرار داده است. طبق اعلام رسمی ترامپ، در صورتی که ظرف پنجاه روز آینده توافق مشخصی میان واشنگتن و مسکو حاصل نشود، این سیاست تعرفه‌ای به‌صورت گسترده اجرا خواهد شد. موضوعی که اگرچه هنوز در مرحله تهدید است، اما می‌تواند به‌سرعت به یک بحران تجاری و ژئوپلیتیکی تمام‌عیار بدل شود.
این تهدید، در وهله نخست، یادآور تاکتیک آشنای ترامپ در مذاکرات بین‌المللی است؛ شیوه‌ای مبتنی بر اعلام مواضع حداکثری در آغاز مذاکره، ایجاد فضای روانی پرتنش و سپس چانه‌زنی برای رسیدن به توافقی با ظاهری برد-برد. رویکردی که پیش‌تر نیز در قبال چین، اتحادیه اروپا و حتی مکزیک تجربه شده است. با این حال، این‌بار هدف، کشوری‌ست که نه تنها درگیر پرونده‌های متعدد ژئوپلیتیکی از جمله جنگ اوکراین، مداخلات سایبری و کنترل منابع انرژی‌ست، بلکه بخشی از نظم جدید جهانی را نیز در مقابل ایالات متحده نمایندگی می‌کند.
پشت پرده تهدید؛ آیا ترامپ به‌دنبال جنگ اقتصادی واقعی است؟
شواهد موجود نشان می‌دهد که تهدید ترامپ علیه روسیه، بیش از آن‌که ناشی از تحرکات تجاری مشخص یا تغییر تراز تجاری باشد، جنبه‌ی سیاسی و امنیتی دارد. به‌نظر می‌رسد واشنگتن در تلاش است تا با استفاده از ابزار تعرفه‌ای، مسکو را وادار به پذیرش برخی شروط در پرونده‌های پرتنش بین‌المللی کند؛ از جمله عقب‌نشینی در اوکراین، محدودسازی همکاری‌های استراتژیک با چین، یا توقف حملات سایبری به زیرساخت‌های آمریکا و متحدانش.
در این میان، اعلام مهلت ۵۰ روزه، عملاً نوعی ضرب‌الاجل برای آغاز مذاکرات و ارسال سیگنال به سایر بازیگران بین‌المللی است که دوران مماشات پایان یافته و واشنگتن آماده است تا از ابزارهای اقتصادی برای تحقق اهداف ژئوپلیتیکی خود استفاده کند. اما پرسش کلیدی این‌جاست که آیا این تهدید به‌مرحله‌ی اجرا خواهد رسید، یا مانند برخی بحران‌های قبلی، در قالب توافقی محدود به پایان می‌رسد؟
پیامدهای فوری برای بازارهای مالی و کالایی
بازارها به‌سرعت به این تهدید واکنش نشان دادند. شاخص‌های بورس در نیویورک و اروپا در ساعات ابتدایی انتشار خبر با اصلاح منفی مواجه شدند و بهای طلا، به‌عنوان دارایی امن، افزایش یافت. همچنین اوراق خزانه‌داری ایالات متحده با رشد تقاضا روبه‌رو شد و بازدهی آن کاهش یافت؛ نشانه‌ای از افزایش نگرانی نسبت به تشدید تنش‌های اقتصادی.
در بازار کالا، بهای فلزات صنعتی مانند آلومینیوم و پالادیوم که بخشی از آن‌ها از روسیه تأمین می‌شود، با رشد نسبی همراه بود. به‌ویژه که روسیه سهم قابل‌توجهی در صادرات فلزات خاص به بازار جهانی دارد و هرگونه محدودیت در جریان تجارت می‌تواند زنجیره تأمین را دچار اختلال کند. در حوزه انرژی نیز، نگرانی از کاهش صادرات فرآورده‌های نفتی روسیه به بازارهای منطقه‌ای باعث شد که قیمت نفت خام با اندکی افزایش روبه‌رو شود.
با این حال، تحلیلگران معتقدند که بازارها هنوز تهدید ترامپ را به‌عنوان یک اقدام قطعی در نظر نگرفته‌اند؛ چرا که مشابه این رویکرد در گذشته نیز بارها مطرح شده اما در نهایت به توافق‌هایی محدود و غیرساختاری ختم شده است. اما در صورتی که در هفته‌های آینده نشانه‌ای از آغاز فرآیند رسمی وضع تعرفه دیده شود، واکنش بازارها می‌تواند بسیار شدیدتر و گسترده‌تر باشد.
گزارش از: بهنام مهری حسینی، کارشناس بازار های مالی