به گزارش خبرنگار اقتصادروا؛ آمار معاملات تیرماه ۱۴۰۴ در بورس کالای ایران حاکی از ثبت رکورد جدیدی در حجم و ارزش دادوستدهاست؛ به‌گونه‌ای که در مجموع بیش از ۱۰ میلیون تن انواع کالا به ارزشی بالغ بر ۱۷۷ هزار میلیارد تومان در تالارهای مختلف بورس کالا مورد معامله قرار گرفته است که نسبت به ماه گذشته بیش از 1.5 میلیون تن افزایش داشته است.این سطح از فعالیت می‌تواند نشانه‌ای از بازگشت تدریجی تحرک به زنجیره تولید، افزایش تقاضا در صنایع پایه و حتی گسترش صادرات غیرنفتی تلقی شود.

بخش صنعتی و معدنی بورس کالا در تیرماه با ثبت معاملات بیش از ۳ میلیون و ۴۴۹ هزار تن کالا به ارزش حدود ۹۹ هزار و ۶۵۹ میلیارد تومان، بیشترین سهم را در ارزش معاملات ماهانه به خود اختصاص داد. در این میان، محصولاتی نظیر فولاد (با بیش از ۱.۸ میلیون تن)، سنگ‌آهن (بیش از یک میلیون تن) و آهن اسفنجی (۵۲۲ هزار تن) سهم اصلی را در گردش مالی این تالار ایفا کردند. همچنین حجم قابل‌توجهی از فلزات غیرآهنی نظیر آلومینیوم، مس، روی، کنسانتره مولیبدن و فلزات گران‌بها نیز در این تالار معامله شد؛ امری که گویای پایداری نسبی در بخش معادن و صنایع فلزی با وجود محدودیت‌های انرژی و نوسانات نرخ ارز است.

در بخش حراج همزمان نیز فروش سیمان با عبور از مرز ۵.۱ میلیون تن قابل‌توجه بود؛ هرچند این میزان فروش لزوماً به معنای افزایش مصرف واقعی در بازار داخل نیست و بخشی از آن می‌تواند ناشی از تعدیل قیمتی، ذخیره‌سازی شرکت‌ها یا حتی فعالیت‌های واسطه‌گری باشد. با این حال، تثبیت تقاضا در این بخش، از چشم‌انداز بهبود نسبی در بخش ساخت‌وساز و یا حداقل حفظ ظرفیت فعلی حکایت دارد.

تالار فرآورده‌های نفتی و پتروشیمی نیز با معاملات بیش از ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار تن کالا به ارزش بالغ بر ۷۴ هزار میلیارد تومان، دومین بخش بزرگ از نظر ارزش معاملات بود. در این میان، محصولاتی چون وکیوم‌باتوم و قیر که ارتباط مستقیم با بازارهای صادراتی منطقه دارند، از سهم بالایی در معاملات برخوردار بودند. همچنین دادوستد بالای مواد پلیمری و شیمیایی نشانه‌ای از تداوم نسبی فعالیت در صنایع پایین‌دستی پتروشیمی و حفظ چرخه تولید در بخش‌هایی از صنعت کشور است.

اگرچه وزن معاملات زعفران به‌عنوان یک کالای استراتژیک بسیار پایین و در حد ۹۵۰ کیلوگرم بود، اما ارزش معاملات آن به بیش از ۹۳ میلیارد تومان رسید. این نکته نشان‌دهنده اهمیت بالای زعفران در سبد صادرات غیرنفتی ایران و جایگاه ویژه آن در ساختار بورس کالاست. به‌علاوه، نقش ابزارهایی مانند گواهی سپرده کالایی در شفاف‌سازی قیمت و تسهیل معاملات این محصول قابل‌توجه است.

در تالار فرعی نیز بیش از ۹۷ هزار تن انواع کالا به ارزش بیش از ۳ هزار و ۵۵۷ میلیارد تومان معامله شد. این بخش که معمولاً میزبان کالاهای خاص یا عرضه‌های غیراستاندارد است، بیانگر عمق‌یابی نسبی بورس کالا و تلاش شرکت‌ها برای فروش دارایی‌ها در بستر رسمی‌تر و شفاف‌تر است.

برآیند این داده‌ها نشان می‌دهد که بورس کالای ایران در تیرماه، نقشی کلیدی در تنظیم بازار، کشف قیمت، تأمین مالی و تسهیل صادرات ایفا کرده است. رشد حجم و ارزش معاملات در شرایطی که همچنان محدودیت‌های انرژی، نوسانات ارزی، و رکود نسبی در تقاضای داخلی وجود دارد، می‌تواند گواهی بر مقاومت و پویایی بخشی از ساختار تولید کشور باشد. با این حال، تداوم این روند مستلزم سیاست‌گذاری باثبات، حمایت از تولید در زنجیره‌های پایین‌دستی و بهبود زیرساخت‌های تجارت کالایی خواهد بود.

گزارش از: متین محلاتی، کارشناس بورس