به گزارش خبرنگار اقتصادرَوا، در نیمه دوم سال ۱۴۰۳، بازار بورس تهران شاهد روند صعودی قابل‌توجهی بود که این بهبود عملکرد تحت تأثیر عوامل متعددی قرار گرفت. یکی از مهم‌ترین این عوامل، حذف نرخ نیمایی و تشکیل مرکز مبادله طلا و ارز بود. این اقدام باعث شفاف‌تر شدن بازار ارز و کاهش فاصله بین نرخ ارز رسمی و غیررسمی شد که به نوبه خود به بهبود عملکرد شرکت‌های تولیدی و افزایش سودآوری آن‌ها منجر گردید. شرکت‌هایی که سودآوری آن‌ها به نرخ ارز صادراتی وابسته بود، از این تغییرات بهره‌مند شدند و این موضوع به طور مستقیم بر رشد شاخص بورس تأثیر گذاشت. علاوه بر این، عدم تمدید گواهی سپرده ۳۰ درصدی که از نیمه بهمن سال قبل به مدت یک سال از سوی بانک مرکزی ابلاغ شده بود، یکی دیگر از عوامل مؤثر در بهبود بورس بود.

 روند شاخص کل بورس در سال 1403

این کاهش نرخ سود بانکی، هزینه تأمین مالی شرکت‌ها را کاهش داد و باعث شد تا شرکت‌ها بتوانند با هزینه کمتری به توسعه فعالیت‌های خود بپردازند. همچنین، پایین آمدن نرخ بهره باعث شد تا سرمایه‌گذاران به جای سرمایه‌گذاری در بازارهای موازی مانند بانک‌ها، به سمت بازار سهام جذب شوند. این تغییر جهت سرمایه‌ها به بورس، تقاضا برای سهام شرکت‌ها را افزایش داد و به رشد شاخص بورس کمک کرد. از سوی دیگر، با اجرای سیاست‌های اصلاحی در خصوص نرخ ارز، شاهد بهبود سودآوری و افزایش اعتماد سرمایه‌گذاران به بازار سهام بودیم.

با رشد سودآوری که به زودی در صورت‌های مالی منعکس خواهد شد، شاهد افزایش تقاضا برای سهام شرکت‌ها بودیم. هرچند رشد نرخ ارز رسمی از حدود ۴۰ هزار تومان به محدوده ۶۷ هزار تومان سودآوری شرکت‌های بورسی را تحت تأثیر قرار می‌دهد، اما نباید از آثار شوک‌آور تورمی این افزایش نیز غفلت کرد. به طور کلی، بهبود بورس در نیمه دوم سال ۱۴۰۳ نتیجه مجموعه‌ای از عوامل داخلی و خارجی بود که مهم‌ترین آن‌ها شامل حذف نرخ نیمایی، تشکیل مرکز مبادله بازار طلا و ارز، کاهش نرخ بهره و بهبود سودآوری شرکت‌ها بود.

 آذرماه ۱۴۰۳ به‌عنوان پربازده‌ترین ماه برای بورس تهران شناخته می‌شود. در این ماه، شاخص کل بورس با رشدی معادل ۱۹ درصد مواجه شد که این میزان از اسفندماه ۱۴۰۱ بی‌سابقه بوده است. همچنین، شاخص هم‌وزن نیز در این ماه با ۱۵ درصد افزایش همراه بود که نشان‌دهنده بهبود کلی در بازار سهام است.

این رشد قابل‌توجه در آذرماه ۱۴۰۳ را می‌توان به عوامل متعددی نسبت داد. یکی از مهم‌ترین این عوامل، کاهش تنش‌های نظامی و سیاسی در منطقه بود که باعث افزایش اعتماد سرمایه‌گذاران به بازار سهام شد. با کاهش نگرانی‌ها درباره درگیری‌های نظامی و مشخص شدن مسیر سیاسی پیش‌روی کشور، سرمایه‌گذاران احساس امنیت بیشتری برای ورود به بازار بورس داشتند.

علاوه بر این، سیاست‌های اقتصادی اتخاذ شده توسط بانک مرکزی نیز نقش مهمی در این رشد ایفا کرد. کاهش نرخ بهره و اعلام برنامه‌هایی برای تسهیل سیاست‌های پولی، باعث شد تا هزینه تأمین مالی شرکت‌ها کاهش یابد و در نتیجه، سودآوری آن‌ها افزایش پیدا کند. این موضوع به نوبه خود جذابیت سرمایه‌گذاری در بازار سهام را افزایش داد و موجب ورود نقدینگی جدید به بورس شد.

همچنین، افزایش نرخ ارز و عبور دلار از سطوح قیمتی قبلی، به ویژه در بازار نیما، تأثیر مثبتی بر درآمد شرکت‌های صادرات‌محور داشت. با رشد نرخ دلار نیما و عبور آن از ۵۱ هزار تومان، شرکت‌هایی که درآمدهای ارزی داشتند، با افزایش سودآوری مواجه شدند که این امر به افزایش ارزش سهام آن‌ها در بورس منجر گردید.

در کنار این عوامل، افزایش میانگین ارزش معاملات خرد در آذرماه نیز نشان‌دهنده رونق بازار بود. میانگین ارزش معاملات خرد با احتساب صندوق‌های سهامی، در این ماه از ۱۲ هزار میلیارد تومان عبور کرد که این رقم از اردیبهشت سال قبل تکرار نشده بود. این افزایش در ارزش معاملات، نشان‌دهنده ورود نقدینگی جدید و افزایش فعالیت سرمایه‌گذاران در بازار سهام است.

همچنین، ورود بیش از ۷ هزار میلیارد تومان سرمایه حقیقی به بازار سهام در آذرماه، نشان‌دهنده افزایش اعتماد سرمایه‌گذاران حقیقی به بورس بود. این میزان ورود سرمایه حقیقی از فروردین ۱۴۰۲ بی‌سابقه بوده است و نشان‌دهنده جذابیت بالای بازار سهام برای سرمایه‌گذاران در این دوره زمانی است.

 اگر بخواهیم چارت هفتگی شاخص کل بورس ایران را بررسی کنیم، باید گفت که سیگنال‌های متعدد صعودی از اواسط مهرماه سال ۱۴۰۳ صادر شده‌اند. در این تایم‌فریم، با تشکیل یک الگوی Wedge سه‌برخوردی در کف محدوده‌ی تریدینگ‌رِنج و سپس شکست این ستاپ و تشکیل کندل‌های ادامه‌دهنده (Follow Through)، نشانه‌های صعود قیمت شکل گرفته‌اند. بر این اساس، در تاریخ‌های ۵، ۱۹ و ۲۶ آبان‌ماه، سیگنال‌های صعود صادر شده و ورود در این نقاط می‌توانست امکان خریدی بهینه با حداقل ریسک را فراهم کند.

گزارش از: سامان قاسم پور، کارشناس بازارهای مالی