دوشنبه، 8 اردیبهشت 1404

بحران نمایی یا واقعیت؟
29 اسفند 1403, 00:54
کد خبر: 323

بحران نمایی یا واقعیت؟

استادیار گروه مهندسی و مدیریت آب دانشگاه تربیت مدرس با ارائه توضیحاتی پیرامون وضعیت سد کرج نسبت به اخبار اخیر مبنی بر خشکی و کم‌آبی این سد شفاف‌سازی کرد.

به گزارش خبرنگار اقتصادروا، حجت میان آبادی در صفحه شخصی ایکس خود نوشت: این روزها چند کلیپ ازچند بلاگر درمورد سد کرج پخش شد که وضعیت آب پشت مخزن سد کرج (امیرکبیر) را بشدت بحرانی و نگران کننده نشان می داد ومسأله بحران آب در تهران با استفاده از این کلیپ های بلاگرها به صدر اخبار رسانه ها تبدیل شد.

بعد از آن هم بلافاصله در جلسه شورای برنامه ریزی و توسعه استان تهران، چند پروژه مشخص با اعتباری نزدیک به 5هزار میلیارد تومان به تصویب رسیدند. پروژه‌هایی که بحث و تحلیل اما و اگر تخصصی درمورد آن‌ها فرصت دیگری می طلبد، اما ماجرای کلیپ بلاگرها چقدر واقعیت دارد؟

در این خصوص چند سوال ساده اما اساسی مطرح است: الف- آیا شرایط آبی امسال (تا اسفندماه) نسبت به سال‌های قبل بسیار نگران کننده‌تر شده است؟ ب- وضعیت آب ذخیره شده پشت سد کرج در اسفندماه امسال با سال گذشته و همچنین میانگین بلند مدت چه میزان تغییر کرده است؟

سوال دیگر آن که، میزان پرشدگی سدهای تأمین کننده آب تهران تا اسفند ماه امسال نسبت به سال گذشته، چه میزان بدتر و بحرانی‌تر شده است؟ پاسخ به هر یک از این سوالات می‌تواند در شناخت چیستی مسئله و نحوه مواجهه با آن را مشخص و لایه‌های پنهان مسأله را شفاف‌تر کند.

این تصویر میانگین بلند مدت 52 ساله ورودی به مخزن سد کرج یا امیرکبیر را به صورت ماهانه نشان می‌دهد. اگر به این تصویر دقت شود، میزان آب ورودی به مخزن سد کرج در ماه‌های ختم به اسفند ماه (دی و بهمن) تقریبا کمترین میزان ممکن در طول سال است.

 

بر این اساس، اصولا در فصل زمستان بصورت کلی، شاهد کمترین میزان حجم آب ذخیره شده پشت سد کرج بوده‌ایم. که در فصل بهار، در کنار بارش‌های بهاری، با ذوب شدن برف‌ها، جریان رودخانه کرج بیشتر و ذخیره پشت سد کرج برای مصارف تأمین نسبی می‌شده است.

از سوی دیگر، بررسی امار بارش در استان البرز نیز می تواند دید مناسب تری ارائه کند. براساس گزارش شماره 160 سازمان هواشناسی کشور: میزان بارش در استان البرز، از ابتدای سال آبی جاری تا تاریخ 19/12/1403 نسبت به سال گذشته 0.4 درصد کمتر شده است (0.5 میلی متر)

از سوی دیگر، طبق آمار رسمی، میزان پرشدگی سدهای تأمین کننده آب تهران (که شامل سد کرج نیز می شود) تا نیمه اسفند ماه امسال نسبت به سال گذشته، 11 درصد افزایش پیدا کرده است.

حال سوالی که پیش می‌آید این است که: چرا و چطور مسأله بحران خالی بودن مخزن سد کرج در اسفند ماه امسال توسط چندبلاگر، امنیتی سازی شده و با فشار رسانه ای ایجاد شده دردستور کار سیاستگذار و درنهایت تصویب 5 هزار میلیارد تومان طرح ها پشت درهای همیشه بسته می‌شود؟

در حالی که سدهای تهران نسبت به سال گذشته، وضعیت بهتری داشته‌اند. از سوی دیگر، با توجه به بارش برف صورت گرفته در زمستان در بالادست سد، میزان آب پشت مخزن سد را باید در فروردین و اردیبهشت رصد و اعلام کرد.

البته ذکر این نکات ضروری است که به دلیل سوءمدیریت و سیاست‌گذاری و حکمرانی غلط، وضعیت آب شهری در کلان شهرهای ایران از جمله تهران و ... بحرانی است. از سوی دیگر، شکی نیست ما در کشور از حوزه تغییر اقلیم دچار آسیب جدی هستیم. کم‌بارشی تجمعی چند سال گذشته قابل انکار نیست. ولی این معمولا پنجره فرصتی می‌شود برای تعریف طرح‌های جدید که مولد مسأله جدید هستند نه حلال مسأله. لذا بین مدیریت صحیح از یک سو و تکرار اقدامات و رویکردهای غلط و آگاهانه گذشته، و تصویب پروژه‌های غلط بارویکرد امنیتی سازی و به اسم مواجهه با بحران از سوی دیگر تفاوت‌های بسیار جدی وجود دارد.

لذا خروجی و ماحصل عدم آگاهی و عدم تحلیل سیاستی صحیح از مسأله و استفاده از چند بلاگر، موجب تصویب 5 هزار میلیارد تومان طرح‌هایی می‌شود که در حوزه سیاست‌گذاری آب نقدهای جدی به آن‌ها وارد است. طرح‌هایی که در کنار حیف و میل‌های شدید، سبب ایجاد مسائل نوظهور نیز خواهند شد.

بیشتر بخوانید:

سیاهی در منابع آبی

زنگ خطر برای تهران؛ سدها تشنه‌تر از همیشه!

 

عکس خوانده نمی‌شود