به گزارش خبرنگار اقتصادروا؛ در روزهایی که شاخص دلار جهانی به پایین‌ترین سطوح سه سال اخیر رسیده و بازارهای مالی جهان درگیر نگرانی‌های مربوط به کاهش رشد اقتصادی آمریکا هستند، طلا بار دیگر در کانون توجه سرمایه‌گذاران قرار گرفته است. دیروز قیمت هر اونس طلا در بازارهای جهانی با عبور از مرز تاریخی چهار هزار دلار، رکوردی تازه را به ثبت رساند؛ اتفاقی که بسیاری از تحلیلگران آن را نقطه عطفی در نظام پولی بین‌المللی و نشانه‌ای از افول تدریجی هژمونی دلار می‌دانند. روند تضعیف ارز آمریکا، همراه با انتظارات برای کاهش نرخ بهره توسط فدرال رزرو و خرید گسترده طلا از سوی بانک‌های مرکزی، موجب شد این فلز گرانبها به بالاترین قیمت تاریخ خود برسد.

در بازار جهانی، طلا دیگر تنها یک کالای زینتی یا ذخیره سنتی ارزش نیست؛ بلکه به نمادی از بی‌اعتمادی نسبت به پول‌های فیات و سیاست‌های مالی دولت‌ها بدل شده است. به گفته گلدمن ساکس، تقاضای بانک‌های مرکزی و صندوق‌های ثروت ملی به‌ویژه در آسیا و خاورمیانه، عامل اصلی رشد پایدار قیمت طلا بوده است. در سال ۲۰۲۵، میزان خرید طلا از سوی بانک‌های مرکزی بیش از هزار تن برآورد شده که بالاترین سطح دو دهه اخیر است. همزمان، بسیاری از صندوق‌های سرمایه‌گذاری و مؤسسات بزرگ مالی در حال جایگزینی بخشی از ذخایر دلاری خود با طلا هستند تا در برابر کاهش ارزش پول آمریکا و رشد بدهی عمومی این کشور مصون بمانند.

در ایران نیز این رکورد جهانی بی‌تأثیر نمانده است. بازار طلا و صندوق‌های مبتنی بر طلا از روز گذشته با افزایش چشمگیر تقاضا مواجه شدند. گواهی‌های سپرده طلا در بورس کالا رشد قابل توجهی را تجربه کردند و صندوق‌های طلایی نیز با افزایش خالص ارزش دارایی‌ها (NAV) مواجه شدند. کارشناسان معتقدند که با تداوم رشد جهانی، طلا در بازار داخلی نیز از دو مسیر اثر می‌پذیرد: نخست افزایش قیمت جهانی و دوم تغییر انتظارات تورمی در اثر تضعیف دلار و احتمال رشد نرخ ارز داخلی. این دو عامل هم‌زمان می‌توانند موج جدیدی از ورود نقدینگی به ابزارهای مبتنی بر طلا ایجاد کنند.

اما اثر طلا فقط به بازارهای مالی محدود نمی‌شود. در سطح اقتصاد کلان، رشد قیمت جهانی طلا می‌تواند فشار مضاعفی بر ذخایر ارزی کشورهایی مانند ایران وارد کند، زیرا تقاضا برای خرید و نگهداری طلا به‌عنوان دارایی امن افزایش می‌یابد و در نتیجه بخشی از سرمایه‌های داخلی از بازارهای مولد به سمت دارایی‌های غیرمولد حرکت می‌کند. با این حال، در شرایط بی‌ثباتی سیاسی و تورم مزمن، چنین حرکتی از نگاه سرمایه‌گذاران ایرانی بیشتر یک واکنش دفاعی محسوب می‌شود تا تصمیمی سفته‌بازانه.

به باور تحلیلگران اقتصادی، اگر قیمت طلا در سطح بالای چهار هزار دلار تثبیت شود، صندوق‌های طلا و ابزارهای مالی مرتبط در ایران با موج جدیدی از جذب سرمایه مواجه خواهند شد. به‌ویژه آنکه سازمان بورس اخیراً مجوز افزایش سقف دارایی این صندوق‌ها را صادر کرده است، اقدامی که می‌تواند حباب قیمتی موجود را کاهش داده و فرصت رشد پایدارتر را فراهم کند. در عین حال، تداوم این روند ممکن است نرخ بهره حقیقی را در اقتصاد ایران بیش از پیش منفی کند و به افزایش تمایل عمومی برای خروج از سپرده‌های بانکی بینجامد.

به طور کلی، رکوردشکنی طلا در سطح جهانی بازتابی از تغییر عمیق در نگرش بازارها به آینده نظام پولی جهان است. کاهش اعتماد به دلار، بدهی سنگین دولت آمریکا، سیاست‌های انبساطی فدرال رزرو و بازگشت قدرت خرید به دارایی‌های فیزیکی، همه دست به دست هم داده‌اند تا طلا بار دیگر به مرکز ثقل سیستم مالی بازگردد. اگرچه ممکن است در کوتاه‌مدت نوسانات اصلاحی در مسیر طلا رخ دهد، اما در بلندمدت چشم‌انداز این فلز همچنان صعودی ارزیابی می‌شود — نه به‌عنوان کالایی برای معامله روزانه، بلکه به‌عنوان بیمه‌ای در برابر بی‌ثباتی آینده اقتصاد جهانی.

گزارش از: بهنام مهری حسینی، کارشناس بازار های مالی