به گزارش خبرنگار اقتصادروا؛ دولت ایالات متحده آمریکا در اقدامی بی‌سابقه انتشار داده‌های کلان اقتصادی خود را از طریق بلاک‌چین آغاز کرده است. این پروژه با همکاری وزارت بازرگانی ایالات متحده، پروتکل اوراکل چین‌لینک و همچنین شبکه پایت اجرا شده و هدف آن افزایش شفافیت، تضمین اصالت داده‌ها و ایجاد بسترهای نوآورانه برای استفاده در اکوسیستم مالی غیرمتمرکز است. این اتفاق را می‌توان یکی از مهم‌ترین نقاط عطف در پیوند فناوری بلاک‌چین با نهادهای رسمی اقتصادی جهان دانست.

داده‌هایی که در این مرحله روی بلاک‌چین منتشر شده‌اند شامل شش شاخص کلیدی اداره تحلیل اقتصادی آمریکا هستند: تولید ناخالص داخلی واقعی بر حسب دلار ثابت سال ۲۰۱۷، نرخ رشد فصلی GDP واقعی به‌صورت سالانه، شاخص قیمت مصرف‌کننده PCE با مبنای ۲۰۱۷، درصد تغییر PCE در هر فصل، فروش نهایی واقعی به خریداران خصوصی داخلی و درصد تغییر همین شاخص در دوره‌های مختلف. این داده‌ها بسته به نوع شاخص به صورت ماهانه یا فصلی به‌روزرسانی خواهند شد و دسترسی به آن‌ها برای همگان آزاد است.

از منظر اجرایی، داده‌ها از طریق اوراکل‌های چین‌لینک روی ده بلاک‌چین عمومی قرار گرفته‌اند که شامل اتریوم، آربیتروم، آوالانچ، بیس، باتانیکس، لینئا، منتل، آپتیمیسم، سونیک و زی‌ک‌سینک می‌شوند. این اقدام موجب شده توسعه‌دهندگان بتوانند به‌صورت مستقیم و امن داده‌های اقتصادی معتبر را در قراردادهای هوشمند خود ادغام کنند. در کنار این، وزارت بازرگانی با همکاری شبکه پایت داده‌های کلان را به‌صورت گسترده‌تر در دسترس قرار داده و هش فایل‌های رسمی BEA را روی بلاک‌چین‌هایی چون بیت‌کوین، سولانا، ترون و استلار نیز منتشر کرده است. به این ترتیب، حتی اگر نسخه اصلی فایل‌ها روی وب‌سایت تغییر کند، اثبات تغییرناپذیر آن روی بلاک‌چین باقی می‌ماند و امکان راستی‌آزمایی فراهم خواهد بود. برای مثال، هش داده‌های مربوط به تولید ناخالص داخلی سه‌ماهه دوم ۲۰۲۵ اکنون در چندین بلاک‌چین ثبت شده و پژوهشگران یا سرمایه‌گذاران می‌توانند با تطبیق آن، از اصالت داده‌ها مطمئن شوند.

مزیت اصلی این پروژه شفافیت و اعتمادسازی است. داده‌های اقتصادی آمریکا از پرارجاع‌ترین داده‌ها در سطح جهان هستند و دستکاری یا تأخیر در انتشار آن‌ها می‌تواند تأثیر زیادی بر بازارهای مالی داشته باشد. با ثبت این اطلاعات در بلاک‌چین، هرگونه تغییر یا دستکاری غیرممکن یا دست‌کم قابل ردیابی خواهد بود. به‌علاوه، دسترسی آزاد و بلادرنگ به داده‌ها باعث می‌شود فعالان اقتصادی، سرمایه‌گذاران و حتی عموم مردم بتوانند به اطلاعاتی تکیه کنند که تغییرناپذیر و همگانی است. این موضوع به‌ویژه در شرایطی که برخی کشورها با بحران اعتماد به آمار رسمی مواجه‌اند، می‌تواند الگوی جدیدی برای حکمرانی داده‌ها باشد.

کاربردهای بالقوه این داده‌ها در اکوسیستم بلاک‌چین بسیار گسترده است. بازارهای پیش‌بینی می‌توانند بر اساس داده‌های به‌روز و غیرقابل تغییر فعالیت کنند و استراتژی‌های معاملاتی خودکار در بازارهای مالی غیرمتمرکز قادر خواهند بود با تکیه بر آمار رسمی اقتصاد آمریکا تصمیم‌گیری کنند. همچنین پروتکل‌های دیفای می‌توانند شاخص‌های تورمی و رشد اقتصادی را به‌طور مستقیم در محاسبه ریسک و قیمت‌گذاری محصولات خود لحاظ کنند. حتی این امکان وجود دارد که اوراق بهادار توکن‌شده و قراردادهای مالی جدیدی طراحی شوند که سود و زیان آن‌ها بر اساس داده‌های واقعی اقتصاد کلان تغییر کند.

از نظر فنی، یکی از نوآوری‌های این پروژه ثبت هش SHA256 فایل‌های منتشرشده BEA روی چند بلاک‌چین عمومی است. این کار به‌نوعی مهر اصالت برای داده‌ها محسوب می‌شود. هر پژوهشگر یا کاربر می‌تواند فایل GDP منتشرشده توسط BEA را دانلود کرده، هش آن را محاسبه کند و با هش ثبت‌شده روی بلاک‌چین مقایسه کند. در صورت یکسان بودن، اصالت داده‌ها تأیید می‌شود. این روش ساده اما کارآمد، از ایجاد نسخه‌های جعلی یا تغییر داده‌ها جلوگیری می‌کند و اعتماد عمومی را به میزان قابل توجهی افزایش می‌دهد.

بازار رمزارزها نیز به این خبر واکنش نشان داده است. توکن پایت تنها در عرض چند روز بیش از ۷۰ درصد رشد کرد و توجه بسیاری از سرمایه‌گذاران را به خود جلب نمود. رشد قیمتی این توکن نشان می‌دهد که بازار اهمیت زیادی برای حضور رسمی دولت آمریکا در کنار یک شبکه اوراکل قائل است. در مورد چین‌لینک نیز هرچند افزایش قیمتی به اندازه پایت چشمگیر نبود، اما همچنان رشد ملایمی در حدود ۵ تا ۶ درصد ثبت شد و قیمت آن در محدوده ۲۵ دلار قرار گرفت. همین افزایش محدود هم به نوعی نشانه اعتماد بازار به نقش کلیدی چین‌لینک در انتقال داده‌های اقتصادی رسمی به بلاک‌چین است.

اهمیت این پروژه صرفاً به بازار رمزارز محدود نمی‌شود. داده‌های اقتصادی آمریکا مبنای تصمیم‌گیری بسیاری از بانک‌های مرکزی، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و شرکت‌های بین‌المللی است. حال با انتشار این داده‌ها روی بلاک‌چین، امکان دسترسی شفاف و همگانی به آن‌ها برای همه فراهم می‌شود و این موضوع می‌تواند تصمیم‌گیری‌های مالی در سطح جهان را متحول کند. همچنین برای اقتصاددانان و پژوهشگران، بلاک‌چین به مرجع جدیدی برای بررسی روندها تبدیل خواهد شد، چرا که داده‌های ثبت‌شده تغییرناپذیرند و امکان بازبینی آن‌ها در هر زمان وجود دارد.

از منظر سیاسی و راهبردی، این حرکت نشان‌دهنده تغییری در رویکرد ایالات متحده به فناوری‌های غیرمتمرکز است. در سال‌های گذشته بیشتر اخبار مربوط به دولت آمریکا و رمزارزها به موضوعات نظارتی و محدودیت‌ها اختصاص داشت، اما اکنون شاهد استفاده مستقیم از بلاک‌چین در یکی از حیاتی‌ترین حوزه‌ها یعنی داده‌های اقتصادی هستیم. این اقدام پیامی آشکار به بازارها می‌دهد: فناوری بلاک‌چین تنها ابزاری برای معاملات غیررسمی نیست، بلکه می‌تواند در خدمت شفافیت، کارآمدی و اعتماد عمومی نیز قرار گیرد.

چشم‌انداز آینده این پروژه بسیار گسترده است. احتمالاً شاخص‌های بیشتری مانند نرخ بیکاری، آمار اشتغال یا شاخص اعتماد مصرف‌کننده به این سیستم اضافه شوند. حتی ممکن است در آینده نهادهایی مانند فدرال رزرو یا اداره آمار کار آمریکا نیز به این روند بپیوندند و داده‌های خود را روی بلاک‌چین قرار دهند. در این صورت، نوعی «دولت داده‌شفاف» شکل خواهد گرفت که دسترسی آزاد و غیرقابل تغییر به اطلاعات اقتصادی را برای همه تضمین می‌کند. این روند می‌تواند الگویی برای سایر کشورها باشد تا با پذیرش فناوری‌های غیرمتمرکز اعتماد عمومی را به آمارهای خود بازگردانند.

در نهایت باید گفت که انتشار داده‌های کلان اقتصادی آمریکا بر بستر بلاک‌چین یک حرکت نمادین صرف نیست، بلکه اقدامی عملی با پیامدهای گسترده در سطح جهانی است. این پروژه هم شفافیت داده‌ها را تقویت می‌کند، هم اعتماد عمومی را افزایش می‌دهد و هم زمینه‌ساز نوآوری‌های مالی بی‌سابقه خواهد بود. آمریکا با این اقدام عملاً استانداردی جدید برای حکمرانی داده‌ها تعریف کرده و به نظر می‌رسد که در سال‌های آینده کشورهای دیگر نیز به این مسیر خواهند پیوست. ورود داده‌های رسمی به بلاک‌چین آغاز عصری تازه در اقتصاد جهانی است که در آن شفافیت و اعتماد، پایه‌های اصلی تصمیم‌گیری اقتصادی خواهند بود.

گزارش از: مهدی شاه جلال الدین، کارشناس اقتصادی