
وضعیت تولید فولاد جهان / ایران از رقبا عقب ماند؟
انجمن جهانی فولاد در هفته گذشته گزارشی منتشر کرد که در آن میزان تولید فولاد خام در ماه اول سال ۲۰۲۵ ارائه شده است. در این گزارش ذکر شده است که تولید فولاد خام جهانی در ژانویه ۲۰۲۵ برای ۶۹ کشور گزارشدهنده، ۱۵۱.۴ میلیون تن بوده که نسبت به ژانویه ۲۰۲۴ کاهش ۴.۴ درصدی را نشان میدهد.
در این گزارش، میزان تولید هر منطقه جغرافیایی مشخص شده است. دادهها حاکی از آن است که بیشترین میزان تولید فولاد خام در منطقه آسیا و اقیانوسیه صورت میگیرد. در این منطقه، ۱۱۲.۳ میلیون تن فولاد خام تولید شده که این رقم نسبت به ژانویه ۲۰۲۴ به میزان ۴.۵ درصد کاهش یافته است. بیشترین میزان کاهش تولید نیز مربوط به منطقه خاورمیانه است که در ژانویه ۲۰۲۵ نسبت به مدت مشابه سال قبل، ۱۵.۳ درصد کاهش داشته و سطح تولیدات آن در این ماه به ۴.۲ میلیون تن رسیده است.
کمترین میزان تولید نیز مربوط به منطقه آفریقا است که با ۱.۹ میلیون تن فولاد در قعر فهرست تولیدکنندگان قرار دارد. این منطقه همچنین شاهد کاهش ۳.۵ درصدی در سطح تولیدات خود بوده است.
بر اساس روند هر ساله، چین همچنان بزرگترین تولیدکننده فولاد خام است و ۵۴ درصد از کل تولید فولاد خام در ماه ژانویه در این کشور انجام شده است. چین با تولید ۸۱.۹ میلیون تن فولاد خام در ژانویه ۲۰۲۵، با کاهش ۵.۶ درصدی در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته مواجه بوده است. در این شرایط کاهش تولید، اما هند با رشد ۶.۸ درصدی توانسته است در ژانویه ۱۳.۶ میلیون تن فولاد خام تولید کند. پس از این کشور، ایالات متحده آمریکا با ۱.۲ درصد رشد تولید، در جایگاه دوم بیشترین رشد قرار دارد. تنها این دو کشور در میان ۱۰ کشور برتر تولیدکننده با رشد مثبت تولید مواجه بودهاند.
ایران، با وجود اینکه در میان ۱۰ تولیدکننده برتر فولاد قرار دارد، رشد منفی بالایی را تجربه کرده و با ۲۴.۱ درصد کاهش در سطح تولیدات، در این ماه به تولید ۲.۲ میلیون تن فولاد خام رسیده است. این کاهش تولید که تقریباً معادل یکچهارم ژانویه ۲۰۲۴ است، ممکن است به دلایلی مانند قطعی برق، کمبود انرژی و همچنین تغییرات مدیریتی در صنعت فولاد مرتبط باشد.
در این بازه زمانی، بحثهای زیادی درباره تغییر مدیران عامل شرکتهای فولادی مطرح شد. نتیجه این مباحث و مذاکرات، تغییر مدیرعامل در سه شرکت مهم فولادی بود.
این کاهش تولید تنها محدود به ژانویه ۲۰۲۵ نیست و در ماههای ابتدایی سال ۱۴۰۳ نیز کشور با کاهش سطح تولیدات در مقایسه با ۱۰ ماهه نخست سال ۱۴۰۲ مواجه بوده است. در این بازه، تولید فولاد خام کشور ۵.۵ درصد کاهش داشته است. همچنین تولید محصولاتی مانند بیلت و بلوم در مقایسه با ۱۰ ماهه اول ۱۴۰۲، کاهش ۷.۲ درصدی را تجربه کرده است که آماری نگرانکننده برای صنعت فولاد کشور محسوب میشود. بنابراین، کاهش سطح تولید فولاد در کشور تنها به ژانویه ۲۰۲۵ محدود نمیشود، بلکه در ماههای گذشته نیز روند نزولی داشته است.
در ۱۰ ماهه نخست سال ۱۴۰۳، حجم صادرات فولاد خام نیز با کاهش چشمگیری مواجه بوده است. ایران در ۱۰ ماهه نخست ۱۴۰۲ حدود ۶.۳ میلیون تن فولاد خام صادر کرده بود، اما این رقم در بازه مشابه سال ۱۴۰۳ به ۵ میلیون تن کاهش یافته که نشاندهنده افت ۲۱ درصدی است. بر اساس آمار، محصول اسلب که در سال گذشته ۹۱۷ میلیون دلار ارزآوری داشت، امسال تنها ۵۸۸ میلیون دلار صادرات داشته که زنگ خطری جدی برای صنعت فولاد و تراز تجاری کشور به شمار میرود.
بررسی این کاهش صادرات و یافتن راهکاری برای این مشکل ضروری است، زیرا کشور نباید فرصتها و ظرفیتهای صادراتی خود را که ستون فقرات بازار ارز هستند، از دست بدهد.