افزایش سرمایه‌گذاری خارجی در بورس
به گزارش خبرنگار اقتصادرَوا، طی یک سال و سه ماه گذشته، سرمایه‌گذاری خارجی در بازار سرمایه ایران مسیری متفاوت از سال‌های اخیر را طی کرده است. داده‌های موجود نشان می‌دهد که از زمستان ۱۴۰۲ تا فروردین ۱۴۰۴، ارزش سبد سرمایه‌گذاری خارجی تقریباً دو برابر شده و از حدود ۹.۵ هزار میلیارد تومان به ۱۸ هزار میلیارد تومان رسیده است. این رشد ناگهانی در نیمه دوم سال ۱۴۰۳ اتفاق افتاده و می‌تواند نشانه‌ای از تغییر رفتار سرمایه‌گذاران خارجی نسبت به بازار ایران باشد.
شروع این مسیر با رکود نسبی همراه بود. در زمستان ۱۴۰۲، ارزش سبد سرمایه‌گذاری خارجی حدود ۹.۵ هزار میلیارد تومان بود. با ورود به بهار ۱۴۰۳، این عدد کمی کاهش یافت و به ۹.۰ هزار میلیارد تومان رسید. تابستان هم تفاوت زیادی نداشت و رقم ثبت‌شده به ۹.۱ هزار میلیارد تومان رسید. این اعداد نشان می‌دهند که در نیمه اول سال ۱۴۰۳، سرمایه خارجی در بورس ایران تحرک خاصی نداشت و وضعیت تقریباً ثابت بود.
اما از پاییز، وضعیت به شکل محسوسی تغییر کرد. ارزش سبد سرمایه‌گذاری خارجی به ۱۰.۷ هزار میلیارد تومان رسید و همین روند در زمستان ادامه یافت. در دی‌ماه این رقم به ۱۵.۶ هزار میلیارد، در بهمن به ۱۷.۶ هزار میلیارد و در اسفند دوباره به ۱۵.۶ هزار میلیارد تومان رسید. نهایتاً، فروردین ۱۴۰۴ نقطه اوج این دوره بود و سبد سرمایه‌گذاری خارجی به ۱۸ هزار میلیارد تومان رسید. این عدد بیشترین مقدار ثبت‌شده در بازه ۱۵ ماهه اخیر است.
یک نکته مهم در بررسی این داده‌ها، ترکیب سرمایه‌گذاران خارجی است. در تمام این مدت، بیش از ۹۰ درصد این سرمایه‌گذاری‌ها توسط نهادهای حقوقی انجام شده است. این یعنی بخش عمده سرمایه واردشده به بورس ایران از سوی شرکت‌ها، صندوق‌ها یا نهادهای مالی خارجی بوده و نه اشخاص حقیقی. حضور این گروه‌ها معمولاً نشان‌دهنده دیدگاه بلندمدت‌تر و تحلیلی‌تر نسبت به بازار است.
از منظر اقتصادی، این تغییر در روند سرمایه‌گذاری می‌تواند نتایج مهمی داشته باشد. اول از همه، ورود سرمایه خارجی می‌تواند به افزایش نقدینگی در بازار بورس و بالا رفتن حجم معاملات منجر شود. دوم، این اتفاق می‌تواند به ایجاد ثبات نسبی در بازار سرمایه کمک کند، چرا که حضور سرمایه‌گذاران بزرگ و حقوقی معمولاً با رفتارهای پیش‌بینی‌پذیرتری همراه است. همچنین، چنین روندی می‌تواند به بهبود تصویر ایران در فضای سرمایه‌گذاری بین‌المللی کمک کند و مسیر را برای جذب سرمایه بیشتر هموار کند.
البته باید توجه داشت که تداوم این روند نیاز به پیش‌شرط‌هایی دارد. ثبات سیاست‌گذاری، امکان خروج آسان سرمایه، نرخ ارز قابل پیش‌بینی و شفافیت قوانین از جمله عواملی هستند که در تصمیم سرمایه‌گذاران خارجی نقش کلیدی دارند. اگر این مؤلفه‌ها تقویت شود، می‌توان انتظار داشت که سرمایه‌گذاری خارجی در بازار سرمایه ایران وارد یک دوره پایدارتر شود.
در مجموع، روند ۱۵ ماهه اخیر نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران خارجی با وجود احتیاط اولیه، در ادامه اعتماد بیشتری به بازار ایران پیدا کرده‌اند. اگر سیاست‌گذاران اقتصادی از این فرصت به‌درستی استفاده کنند، می‌توان امیدوار بود که سرمایه خارجی به یکی از منابع مهم تقویت بازار سرمایه و اقتصاد کشور تبدیل شود.
گزارش از: حنانه عباسی، خبرنگار اقتصادی