
آسیا روی قله فناوری / طلوع تریلیون دلاری TSMC
به گزارش خبرنگار اقتصادروا؛ شرکت تایوانی تولید نیمهرساناها، معروف به TSMC، هفته گذشته با عبور ارزش بازار خود از مرز یک تریلیون دلار، نقطه عطفی تاریخی در بازارهای مالی آسیا رقم زد. این شرکت که یکی از اصلیترین بازیگران جهانی در عرصه تولید تراشههای پیشرفته محسوب میشود، اکنون به نخستین شرکت آسیایی تبدیل شده که توانسته بهطور پایدار در باشگاه شرکتهای تریلیوندلاری قرار گیرد؛ باشگاهی که تا پیش از این عمدتاً در اختیار غولهای فناوری آمریکایی چون اپل، مایکروسافت، آلفابت و انویدیا بوده است.
رشد خیرهکننده قیمت سهام TSMC در ماههای اخیر، عامل اصلی این جهش بزرگ بوده است. تنها در بازهای چهارماهه از آوریل تا ژوئیه ۲۰۲۵، ارزش سهام این شرکت حدود ۵۰ درصد افزایش یافته است. این صعود چشمگیر ناشی از موج جدیدی از تقاضا برای تراشههای پیشرفته مورد نیاز در حوزه هوش مصنوعی و پردازشهای ابری است؛ فناوریهایی که شتابگرفتن سرمایهگذاری جهانی در آنها، فرصتهای بیسابقهای را برای تولیدکنندگان تخصصی نیمهرساناها فراهم کرده است. TSMC بهعنوان پیمانکار اصلی تولید تراشه برای شرکتهایی نظیر انویدیا، اپل، AMD و کوالکام، بهخوبی توانسته از این موج بهرهبرداری کند.
نقش TSMC در زنجیره جهانی فناوری چنان کلیدی شده که بسیاری از تحلیلگران آن را «قلب تپنده اقتصاد دیجیتال نوین» میدانند. برخلاف شرکتهایی که طراحی تراشه را انجام میدهند، TSMC تخصص خود را صرف تولید انبوه تراشههایی با لیتوگرافی پیشرفته میکند. تکنولوژیهای ۳ نانومتری و در آینده نزدیک ۲ نانومتری که در خطوط تولید این شرکت توسعه یافتهاند، نهتنها در گوشیهای هوشمند پرچمدار، بلکه در مراکز داده، خودروهای خودران و دستگاههای مجهز به هوش مصنوعی کاربرد گستردهای دارند.
نکته مهمتر آنکه این جهش قیمتی فقط یک روند مقطعی نیست. با توجه به افزایش سرمایهگذاری جهانی در ساخت دیتاسنترهای جدید، بهویژه از سوی شرکتهایی چون مایکروسافت و آمازون، و همچنین رقابت فشرده در تولید چیپهای اختصاصی هوش مصنوعی، انتظار میرود تقاضا برای خدمات TSMC در سالهای آینده نیز بهصورت فزاینده ادامه داشته باشد. همچنین با آغاز به کار کارخانه جدید این شرکت در آریزونا آمریکا و برنامهریزی برای توسعه در ژاپن و آلمان، تنوع جغرافیایی در زنجیره تأمین نیز افزایش یافته و ریسکهای سیاسی و ژئوپولیتیکی تا حدودی کنترل شده است.
نکته قابلتأمل دیگر، مقایسه وضعیت کنونی TSMC با عملکرد تاریخی شرکت پتروچاینا در سال ۲۰۰۷ است؛ شرکتی که تنها برای مدت کوتاهی توانست از مرز تریلیون دلار عبور کند، اما پس از آن بهسرعت با افت ارزش مواجه شد. تفاوت اساسی در این است که رشد TSMC بر پایه یک تقاضای واقعی و روبهرشد جهانی بنا شده و نه صرفاً بر موجی از خوشبینیهای بازار. از همین رو، بسیاری از کارشناسان معتقدند که TSMC نهتنها وارد دورهای تازه از رشد پایدار شده، بلکه با فاصله، ارزشمندترین شرکت آسیایی در تاریخ معاصر به شمار میرود.
موفقیت TSMC فراتر از یک دستاورد شرکتی است. این اتفاق پیامی روشن درباره نقش فزاینده آسیا در اقتصاد فناوریمحور جهان دارد. تایوان، که با محدودیتهای جغرافیایی و جمعیتی روبهروست، توانسته با اتکا به دانش فنی، سرمایهگذاری بلندمدت در R&D، و تمرکز بر کیفیت و بهرهوری، سهمی بیبدیل از بازار جهانی را بهدست آورد. آنچه امروز با عبور از مرز تریلیون دلار برای TSMC رخ داده، نماد پیشرفت زیرساختی اقتصادهای کوچک اما هوشمند در عصر رقابت فناوری است.
به نظر میرسد در آیندهای نهچندان دور، نامهایی چون TSMC، نهفقط در میان علاقهمندان به بازار سرمایه، بلکه در محافل راهبردی و ژئوپولیتیکی نیز بیشتر شنیده خواهد شد؛ چرا که در جهان امروز، تسلط بر زنجیره تولید تراشه، معادل تسلط بر آینده است.
گزارش از: بهنام مهری حسینی، کارشناس بازار های مالی