به گزارش خبرنگار اقتصادروا؛ در هفته‌های اخیر، بازار جهانی طلا شاهد رکوردی تاریخی بوده است؛ رخدادی که نه‌تنها بازتابی از نوسانات اقتصادی و سیاسی جهان، بلکه نشانه‌ای از تغییر توازن در ذهنیت سرمایه‌گذاران نسبت به آینده نظام پولی بین‌المللی است. قیمت هر اونس طلا در میانه اکتبر ۲۰۲۵ به حدود ۴٬۱۵۶ دلار رسید، رقمی که حدود ۵۶ درصد بیشتر از سال گذشته است و موجی از تحلیل‌ها درباره دلایل این جهش و مسیر احتمالی پیش رو را برانگیخته است.

عامل نخست را باید در افزایش تقاضا برای دارایی‌های امن جست‌وجو کرد. در دوره‌هایی که جهان با بی‌ثباتی مواجه است، سرمایه‌گذاران از بازارهای پرریسک فاصله می‌گیرند و به سمت دارایی‌هایی می‌روند که ارزش ذاتی دارند. تشدید تنش‌های ژئوپلیتیک، از رقابت چین و آمریکا گرفته تا بحران‌های سیاسی در اروپا، در کنار نگرانی از کندی رشد جهانی، باعث شده طلا دوباره نقش تاریخی خود را به‌عنوان پناهگاه سرمایه بازیابد.

عامل دوم به انتظارات پولی و سیاست‌های بانک‌های مرکزی بازمی‌گردد. فدرال رزرو آمریکا پس از دوره‌ای از سیاست‌های انقباضی شدید، اکنون در موقعیتی قرار گرفته که احتمال کاهش نرخ بهره به‌شدت افزایش یافته است. وقتی نرخ بهره واقعی کاهش می‌یابد، هزینه نگهداری طلا پایین می‌آید و جذابیت آن برای سرمایه‌گذاران بیشتر می‌شود. بازارها عملاً دو تا سه نوبت کاهش نرخ بهره را در ماه‌های آینده پیش‌بینی کرده‌اند، و همین انتظارات یکی از سوخت‌های اصلی رشد طلا بوده است.

در کنار آن، خرید بی‌سابقه طلا از سوی بانک‌های مرکزی کشورهای در حال توسعه به روند صعودی دامن زده است. در سال‌های اخیر، کشورهایی مانند چین، هند و روسیه در تلاش برای کاهش وابستگی ارزی خود به دلار، ذخایر طلای خود را به‌طور چشمگیری افزایش داده‌اند. این تقاضای نهادی برخلاف خریدهای کوتاه‌مدت بازار، اثر پایداری بر سطح قیمت‌ها دارد.

هم‌زمان، تضعیف تدریجی دلار آمریکا نیز به سود بازار طلا عمل کرده است. با افزایش کسری بودجه دولت آمریکا و نگرانی از پایداری بدهی‌ها، دلار بخشی از جذابیت خود را از دست داده و سرمایه‌گذاران بین‌المللی در جست‌وجوی پناهگاه‌های جایگزین برآمده‌اند. کاهش ارزش دلار، طلا را برای دارندگان سایر ارزها ارزان‌تر می‌کند و همین موضوع موج جدیدی از خرید را در بازارهای جهانی به‌راه انداخته است.

از سوی دیگر، ریسک بازگشت تورم همچنان یکی از دغدغه‌های اصلی فعالان اقتصادی است. اگر رشد قیمت‌ها از کنترل سیاست‌گذاران خارج شود، دارایی‌های فیزیکی نظیر طلا بار دیگر نقش ابزار محافظت در برابر کاهش ارزش پول را ایفا می‌کنند. ترکیب این نگرانی‌ها با فضای بی‌اعتمادی عمومی نسبت به ثبات بازارهای مالی، موجب شده سرمایه به‌تدریج از سهام و اوراق قرضه به سمت بازار طلا حرکت کند.

بر اساس شرایط فعلی، سه مسیر احتمالی پیش روی بازار طلا قابل تصور است. نخست، تداوم روند صعودی در صورتی که کاهش نرخ بهره تحقق یابد، دلار بیش از این تضعیف شود و تنش‌های جهانی ادامه پیدا کند؛ در این صورت، رسیدن به محدوده ۵٬۰۰۰ دلار در هر اونس — پیش‌بینی اخیر بانک آو آمریکا — دور از ذهن نخواهد بود. دوم، دوره‌ای از تثبیت نسبی که در آن طلا در محدوده ۳,۸۰۰ تا ۴,۵۰۰ دلار نوسان کند، اگر بازارها بخشی از ریسک‌ها را در قیمت‌ها لحاظ کرده باشند. و در نهایت، سناریوی اصلاحی در صورت بازگشت سیاست‌های انقباضی یا بهبود قابل توجه شاخص‌های اقتصادی، که می‌تواند باعث خروج بخشی از سرمایه از بازار طلا شود.

در هر صورت، سرمایه‌گذاران باید توجه کنند که طلا دارایی بدون بازده است؛ بنابراین هر زمان نرخ بهره واقعی افزایش یابد، فشار اصلاحی بر قیمت‌ها اجتناب‌ناپذیر خواهد بود. همچنین تحولات ناگهانی در سیاست‌های پولی، بحران‌های ژئوپلیتیک یا تغییر در الگوهای تقاضای بانک‌های مرکزی می‌تواند به سرعت مسیر بازار را دگرگون کند.

در جمع‌بندی، رکوردشکنی اخیر طلا حاصل یک مجموعه پیچیده از نیروهای اقتصادی، پولی و روانی است — نه یک موج گذرا. این طلا نیست که تغییر کرده؛ بلکه نظام مالی جهانی است که در حال عبور از مرحله‌ای جدید از بی‌اعتمادی و بازتنظیم است. از این منظر، طلا بیش از آن‌که نشانه‌ای از حرص یا ترس باشد، آینه‌ای است از تردیدهای عمیق نسبت به آینده اقتصاد جهانی.

گزارش از: بهنام مهری حسینی، کارشناس بازار های مالی