به گزارش اقتصادرَوا، در بازار جهانی فلزات گران‌بها، نقره به عنوان دارایی‌ای دوگانه، یعنی هم صنعتی و هم سرمایه‌گذاری، نقشی کلیدی ایفا می‌کند. قیمت این فلز ارزشمند تحت تأثیر مجموعه‌ای از عوامل از جمله عرضه و تقاضا، وضعیت اقتصادی جهان، سیاست‌های پولی و شرایط ژئوپلیتیکی قرار دارد. این گزارش با تکیه بر داده‌های رسمی و تحلیل‌های اقتصادی، به بررسی مهم‌ترین محرک‌های قیمت نقره در پنج سال گذشته از ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۴ می‌پردازد و چشم‌انداز آینده آن را با تمرکز بر سیاست‌های تعرفه‌ای دولت ترامپ و پیش‌بینی‌های رسمی بازار ترسیم می‌کند. هدف از این گزارش، ارائه دیدگاهی جامع برای سرمایه‌گذاران و تحلیل‌گران اقتصادی است تا بتوانند تصمیم‌های آگاهانه‌تر و مبتنی بر تحلیل بگیرند.

 عوامل مؤثر بر قیمت نقره

نقره فلزی است که از دو مسیر متفاوت بر اقتصاد جهانی اثر می‌گذارد؛ از یک سو، در صنایع الکترونیک، انرژی خورشیدی و خودروسازی کاربرد گسترده دارد و از سوی دیگر، به عنوان ابزار سرمایه‌گذاری در زمان‌های نوسان اقتصادی شناخته می‌شود. رشد تقاضا در بخش‌های صنعتی به طور مستقیم قیمت نقره را افزایش می‌دهد. از سوی دیگر، نقره همواره با طلا رابطه‌ای نزدیک دارد و به دلیل نقش مشابهشان به عنوان دارایی‌های امن، قیمت نقره معمولاً همراه با طلا حرکت می‌کند. شاخص دلار آمریکا نیز از دیگر عوامل کلیدی است، زیرا نقره به دلار قیمت‌گذاری می‌شود و تقویت ارزش دلار باعث کاهش تقاضای جهانی برای آن می‌گردد. در همین حال، نرخ بهره نیز به صورت معکوس بر نقره تأثیر دارد؛ زمانی که نرخ‌های بهره افزایش می‌یابد، سرمایه‌گذاران تمایل کمتری به نگهداری فلزات گران‌بها دارند و به دارایی‌های دارای بازده ثابت روی می‌آورند. این مجموعه از عوامل، پایه‌ای‌ترین محرک‌های نوسان قیمت نقره در سال‌های اخیر بوده‌اند.

 تحلیل تأثیر هر عامل بر قیمت نقره

در میان عوامل مؤثر، تقاضای صنعتی مهم‌ترین نقش را ایفا می‌کند. بیش از نیمی از مصرف جهانی نقره در بخش‌های صنعتی انجام می‌شود و هر تغییر در سطح تولید و فناوری، به طور مستقیم بر قیمت این فلز بازتاب می‌یابد. طی پنج سال گذشته، افزایش استفاده از فناوری‌های الکترونیکی و انرژی‌های تجدیدپذیر باعث رشد تقاضا برای نقره شده است. برای مثال، در سال ۲۰۲۰ میزان تقاضای صنعتی حدود ۱۰.۲ درصد افزایش یافت و هم‌زمان قیمت نقره جهشی ۴۷.۹ درصدی را تجربه کرد. هرچند در سال ۲۰۲۴ رشد تقاضا به ۲.۹ درصد محدود شد، اما قیمت نقره همچنان بیش از ۲۲ درصد افزایش یافت که نشان می‌دهد عوامل دیگری مانند سرمایه‌گذاری نیز در این بازار اثرگذارند. رکود ناشی از همه‌گیری کووید ۱۹ در سال ۲۰۲۱ موجب کاهش موقت تقاضا شد، اما با بازگشت صنایع به روال عادی، بازار نقره دوباره رونق گرفت.

همبستگی نقره با طلا نیز در تمام این دوره قابل توجه بوده است. از سال ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۳، قیمت دو فلز تقریباً هم‌جهت حرکت کرده و ضریب همبستگی آن‌ها حدود ۰.۸ برآورد شده است. در سال ۲۰۲۰، طلا ۲۴.۷ درصد رشد کرد و نقره تقریباً دو برابر آن افزایش یافت، اما در سال ۲۰۲۳ با وجود رشد ۱۳ درصدی طلا، قیمت نقره کاهش اندکی را تجربه کرد. این تفاوت نشان می‌دهد که نقره علاوه بر جنبه سرمایه‌ای، بیش از طلا از متغیرهای صنعتی و واقعی اقتصاد تأثیر می‌پذیرد.

رابطه نقره با شاخص دلار آمریکا ماهیتی معکوس دارد. هنگامی که دلار تضعیف می‌شود، نقره برای سرمایه‌گذاران خارجی ارزان‌تر شده و تقاضا بالا می‌رود. در سال ۲۰۲۰، کاهش ۶.۷ درصدی شاخص دلار با رشد ۴۷.۹ درصدی نقره همراه بود، در حالی که در سال ۲۰۲۲ رشد ۷.۹ درصدی دلار باعث شد قیمت نقره تنها ۳.۱ درصد افزایش یابد. چنین الگویی در اغلب دوره‌های زمانی دیده می‌شود و نشان می‌دهد که کاهش ارزش دلار، یکی از عوامل اصلی رشد قیمت نقره در بازارهای جهانی است.

از سوی دیگر، نرخ بهره نیز همواره جهت‌گیری بازار نقره را تغییر داده است. افزایش نرخ‌های بهره از سوی فدرال رزرو در سال ۲۰۲۲ باعث شد سرمایه‌گذاری در فلزات گران‌بها کاهش یابد و رشد قیمت نقره محدود شود. در مقابل، کاهش نرخ بهره در سال ۲۰۲۴ انگیزه سرمایه‌گذاران برای ورود به بازار نقره را تقویت کرد و باعث جهش قابل توجهی در قیمت شد.

در این میان، کشورهای عمده خریدار نقره از جمله چین، هند و ایالات متحده، نقش تعیین‌کننده‌ای در روند قیمت‌ها دارند. چین به دلیل مصرف صنعتی گسترده، بیشترین سهم را در بازار جهانی دارد، در حالی که هند در حوزه جواهرات و سرمایه‌گذاری فعال‌تر است. بررسی آمار رشد اقتصادی این کشورها نشان می‌دهد که رونق تولید صنعتی و افزایش درآمدها، معمولاً با رشد تقاضا و افزایش قیمت نقره همراه بوده است. در سال ۲۰۲۴، هم‌زمان با رشد اقتصادی ۴.۶ درصدی چین و ۶.۸ درصدی هند، قیمت نقره بیش از ۲۲ درصد افزایش یافت که این همبستگی را به‌خوبی تأیید می‌کند.

چشم‌انداز قیمت نقره و تأثیر تعرفه‌های وارداتی

سیاست تعرفه‌ای دولت ترامپ بر واردات کالاهای صنعتی از چین و سایر کشورها تأثیری دوگانه بر بازار نقره گذاشته است. از یک سو، افزایش تعرفه‌ها موجب بالا رفتن هزینه‌های تولید در صنایع وابسته به نقره مانند الکترونیک و انرژی خورشیدی شده و احتمال کاهش تقاضای صنعتی را به همراه دارد. از سوی دیگر، تشدید تنش‌های تجاری و افزایش عدم قطعیت ژئوپلیتیکی، باعث شده نقره به عنوان یک پناهگاه امن برای سرمایه‌گذاران جذاب‌تر شود. بر همین اساس، در سال ۲۰۲۵ قیمت نقره به ۳۸.۹۶ دلار رسید که نشان‌دهنده تأثیر ترکیبی هر دو عامل است. هرچند این سیاست‌ها ممکن است رشد اقتصادی چین و هند را در کوتاه‌مدت کند کنند، اما در ایالات متحده می‌تواند به افزایش تولید داخلی و رشد تقاضای بومی منجر شود. در مجموع، انتظار می‌رود در کوتاه‌مدت بازار نقره روندی صعودی داشته باشد، اما در بلندمدت مسیر آن به نحوه حل‌وفصل تنش‌های تجاری میان قدرت‌های اقتصادی جهان بستگی خواهد داشت.

 پیش‌بینی آینده قیمت نقره

پیش‌بینی‌ها درباره آینده قیمت نقره عموماً روندی افزایشی را نشان می‌دهد. مؤسسه نقره پیش‌بینی کرده است که تداوم کسری عرضه در بازار موجب خواهد شد قیمت نقره در سال ۲۰۲۵ بین ۳۵ تا ۴۵ دلار نوسان کند. بانک جهانی نیز رشد حدود ۷ درصدی قیمت را برای همین سال برآورد کرده که میانگین آن را به ۳۱ دلار می‌رساند. در عین حال، تحلیل‌گران مؤسساتی مانند HSBC و CME محدوده‌ای بین ۳۸ تا ۵۱ دلار را برای قیمت سال ۲۰۲۵ پیش‌بینی کرده‌اند. در افق بلندمدت‌تر، تا سال ۲۰۳۰، با توجه به رشد مداوم تقاضای صنعتی و محدودیت‌های عرضه، امکان رسیدن قیمت نقره به سطح ۸۲ دلار نیز مطرح است. این پیش‌بینی‌ها بر اساس داده‌های رسمی صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی تنظیم شده‌اند و سناریوهای مختلف ژئوپلیتیکی و اقتصادی را نیز در نظر گرفته‌اند.

گزارش از: سپهر خلقی، کارشناس اقتصادی