
تورم دی ۱۴۰۳: فشار مضاعف بر خانوارهای کمدرآمد و اثرات متفاوت در گروههای مختلف
به گزارش خبرنگار اقتصادروا، تورم یکی از شاخصهای کلیدی اقتصادی است که نشاندهنده تغییرات قیمت کالاها و خدمات در طول زمان است. افزایش سطح عمومی قیمتها موجب کاهش قدرت خرید و فشار بر معیشت خانوارها میشود. در این میان، مفهوم "سهم از تورم" نقش مهمی در تحلیل تورم ایفا میکند، زیرا مشخص میسازد چه میزان از نرخ تورم کلی ناشی از افزایش قیمت گروه خاصی از کالاها، مانند مواد غذایی یا غیرخوراکی، است. این شاخص به بررسی دقیقتر تأثیر تورم بر گروههای مختلف درآمدی، بهویژه دهکهای پایین و بالا، کمک میکند.
در دی ۱۴۰۳، نرخ تورم ماهانه ۲.۸۹ درصد گزارش شد. تحلیل این دادهها نشان میدهد که خانوارهای کمدرآمد بیشتر تحت تأثیر افزایش قیمت مواد غذایی بودهاند، در حالی که خانوارهای پردرآمد افزایش قیمت کالاهای غیرخوراکی را بیشتر احساس کردهاند. این تفاوت نشاندهنده الگوهای مختلف مصرف در بین گروههای درآمدی است. نرخ تورم ماهانه در دهکهای مختلف جامعه بین ۲.۸۹ تا ۳.۰۷ درصد متغیر بوده که این اختلاف بیانگر شدت تأثیرگذاری تورم بر خانوارهای کمدرآمد است.
بررسی تفکیکی تورم نشان میدهد که افزایش قیمت مواد غذایی بیشترین اثر را بر گروههای کمدرآمد داشته است. در سطح ملی، سهم تورم مواد غذایی ۱.۰۵ واحد درصد بوده که در میان دهکهای پایینتر سهم بیشتری داشته است. در مقابل، سهم تورم غیرخوراکی بهطور متوسط ۱.۸۵ واحد درصد گزارش شده که تأثیر آن عمدتاً بر دهکهای پردرآمد مشهود است. این روند نشان میدهد که خانوارهای کمدرآمد به دلیل اختصاص بخش بزرگی از درآمدشان به مواد غذایی، نسبت به افزایش قیمت این کالاها آسیبپذیرترند.
مطالعه نرخ تورم در دهکهای مختلف حاکی از آن است که دهک اول، بهعنوان کمدرآمدترین بخش جامعه، نرخ تورم ماهانه ۳.۰۷ درصدی را تجربه کرده که بیش از میانگین کشوری است. در این گروه، سهم تورم مواد غذایی ۱.۵۳ واحد درصد بوده که نشاندهنده تأثیر جدی افزایش قیمت اقلام خوراکی بر معیشت این خانوارهاست. از سوی دیگر، سهم تورم غیرخوراکی در این دهک ۱.۵۴ واحد درصد برآورد شده که تقریباً برابر با تورم مواد غذایی است، به این معنا که هر دو گروه کالاهای خوراکی و غیرخوراکی فشار اقتصادی مشابهی بر این گروه وارد کردهاند.
در نقطه مقابل، دهک دهم که پردرآمدترین گروه جامعه محسوب میشود، تورم ماهانه ۲.۸۲ درصدی را تجربه کرده که تفاوت زیادی با میانگین کشوری ندارد. با این حال، در این دهک، سهم تورم مواد غذایی تنها ۰.۷۵ واحد درصد بوده که کمتر از میانگین کشوری و بهمراتب پایینتر از دهکهای کمدرآمد است. در مقابل، سهم تورم غیرخوراکی در این دهک ۲.۰۷ واحد درصد گزارش شده که نشان میدهد خانوارهای پردرآمد بیشتر تحت تأثیر افزایش قیمت کالاهای غیرخوراکی قرار داشتهاند.
این دادهها نشان میدهد که تورم اثر یکسانی بر تمامی اقشار جامعه نداشته است. خانوارهای کمدرآمد به دلیل وابستگی بیشتر به اقلام خوراکی، از افزایش قیمت این کالاها آسیب بیشتری دیدهاند، در حالی که خانوارهای پردرآمد، که بخش بزرگی از هزینههایشان صرف کالاهای غیرخوراکی میشود، عمدتاً افزایش قیمت این گروه از کالاها را احساس کردهاند. این تفاوت در تأثیر تورم بر گروههای مختلف، ضرورت تدوین سیاستهای حمایتی مؤثر برای کاهش فشار اقتصادی بر خانوارهای آسیبپذیر را نشان میدهد.