به گزارش خبرنگار اقتصادرَوا، در هفته‌های گذشته، نشانه‌هایی از کاهش تنش‌های سیاسی و امنیتی در منطقه، فضای بازارهای داخلی را به‌سوی آرامش موقت سوق داد. بازار ارز برای چند روزی از رفتار هیجانی فاصله گرفت، تقاضا برای خرید طلا کاهش یافت و حتی در نحوه نگهداری نقدینگی توسط مردم هم تغییراتی دیده شد. بخشی از سرمایه‌ها که تا پیش از این به‌دنبال پناهگاه‌های امن‌تری چون دلار و سکه بودند، آرام‌آرام به سمت سپرده‌های بانکی برگشتند. این تغییرات نه‌تنها در رفتار بازار، بلکه در ترکیب نقدینگی نیز نمایان شد.

اطلاعات بانک مرکزی نشان می‌دهد که تا پایان فروردین ۱۴۰۴، سهم شبه‌پول در کل نقدینگی به حدود ۷۳.۶ درصد رسیده است؛ یعنی سپرده‌های مدت‌دار بار دیگر به گزینه‌ای مورد اعتماد برای نگهداری سرمایه تبدیل شده‌اند. در مقابل، سهم پول، شامل وجه نقد و سپرده‌های جاری، اندکی کاهش یافته است. این الگو در اقتصاد ایران یک پیام روشن دارد: زمانی‌که چشم‌انداز آینده کمی باثبات‌تر به‌نظر می‌رسد، مردم تمایل دارند نقدینگی خود را در ابزارهای کم‌ریسک‌تری مانند سپرده‌های بانکی نگه دارند.

اما این وضعیت پایدار نبود. با انتشار خبر تعویق دور چهارم مذاکرات ایران و آمریکا در پنج‌شنبه گذشته، فضای بازارها به‌سرعت تغییر جهت داد. شنبه صبح، واکنش‌ها خود را در نمودارهای قیمت نشان دادند: دلار با جهشی کم‌سابقه وارد کانال ۸۶ هزار تومان شد، سکه چهار کانال افزایش را پشت سر گذاشت، و طلای آب‌شده به نزدیکی ۲۹ میلیون تومان رسید. این نوسانات نه‌تنها خبر از یک موج جدید در بازار می‌داد، بلکه به‌نوعی یادآور شد که ثبات، در شرایط فعلی، شکننده‌تر از آن است که با یک سیگنال سیاسی دوام بیاورد.

بازار سهام هم در همین روز از تحولات عقب نماند. تنها در یک روز، بیش از سه هزار میلیارد تومان از صندوق‌های سهامی خارج شد؛ رقمی که در دو سال اخیر بی‌سابقه بود. سرمایه‌گذارانی که به‌تازگی به بازار برگشته بودند، با نخستین نشانه‌های تردید، بار دیگر عقب نشستند و فضای محافظه‌کاری بر معاملات غالب شد.

بازارهای مالی در اقتصاد ایران، همواره حساس به اخبار سیاسی بوده‌اند. اما تجربه نشان داده که این واکنش‌ها در غیاب سیاست‌های باثبات، پایدار نمی‌مانند. آرامشی که پس از کاهش تنش‌ها شکل گرفته بود، با یک پیام سیاسی از بین رفت. و این یعنی اعتماد به ثبات، هنوز در ذهن بسیاری از فعالان اقتصادی جا نیفتاده است.

جمع‌بندی این تحولات، به‌سادگی نشان می‌دهد که اقتصاد، بیش از هر چیز دیگر، از «پیش‌بینی‌پذیری» تغذیه می‌کند. اگر مذاکرات از سر گرفته شوند و سیگنال‌های مثبت با تصمیم‌های باثبات اقتصادی همراه شوند، می‌توان امیدوار بود نقدینگی دوباره به مسیر منطقی‌تری بازگردد. اما در غیاب آن، هر آرامشی، تنها سکوتی پیش از نوسان بعدی خواهد بود.

گزارش از: حنانه عباسی، خبرنگار اقتصادی