بیمه دارایی در بورس اغاز شد
همیار در بورس: بیمه‌ای موقت برای اعتماد از دست‌رفته
به گزارش خبرنگار اقتصادرَوا، ابزاری جدید که به منظور حمایت از سهامداران خرد و افزایش اعتماد عمومی در بورس، از سوی صندوق تثبیت بازار سرمایه منتشر شد. بر اساس مصوبه شورای عالی بورس، این اوراق به صورت رایگان و با قیمت ۱ ریال در اختیار سهامداران حقیقی قرار گرفت که ارزش پرتفوی آن‌ها در پایان روز ۱۷ تیر کمتر از ۵۰۰ میلیون تومان بوده است. هر سهامدار تنها مجاز به خرید یک ورقه همیار بود و شرط استفاده از مزایای آن، نگهداری سهم پایه تا تاریخ سررسید بود.
در صورت کاهش ارزش سبد سهام در پایان دوره، صندوق تثبیت بازار سرمایه پرداخت مابه‌التفاوت را تا سقف بازدهی ۲۰ درصدی تضمین کرده است. به این معنا که اگر رشد ارزش سهام مشمول کمتر از ۲۰ درصد باشد، تفاوت آن تا سقف مذکور از سوی صندوق پرداخت خواهد شد. مهلت خرید اوراق همیار تا پایان روز سه‌شنبه ۳۱ تیرماه تعیین شده بود. طبق اعلام مقامات بازار سرمایه، این اوراق تنها به اشخاص حقیقی تعلق می‌گیرد و نهادهای حقوقی مجاز به خرید آن نبودند. همچنین فروش حتی بخشی از سبد مشمول پیش از تاریخ سررسید منجر به ابطال ضمانت بازده خواهد شد.
در کنار این اقدام، صندوق توسعه بازار سرمایه نیز با هدف حمایت از کلیت بازار، اوراق اختیار فروش تبعی دیگری برای نمادهای بزرگ و شاخص‌ساز منتشر کرد و تا سقف ۱۵ همت عرضه انجام داد. هدف اصلی این سیاست‌ها مهار فضای بی‌اعتمادی و هیجانات منفی در بورس بود که در هفته‌های اخیر با شدت گرفتن خروج نقدینگی از سوی سهامداران خرد و کاهش محسوس شاخص هم‌وزن، به نقطه نگران‌کننده‌ای رسیده بود.
در حالی که شاخص کل بورس در روز یکشنبه ۲۲ تیر رشد بیش از ۱ درصدی را تجربه کرد و مجدداً به کانال ۲.۷ میلیون واحدی بازگشت، شاخص هم‌وزن همچنان منفی ماند و نشان داد که فشار عرضه در نمادهای کوچک و متوسط ادامه دارد. از همین رو، ابزار همیار به عنوان نوعی «بیمه دارایی» طراحی شد تا با ایجاد آرامش روانی، مانع از فروش‌های شتاب‌زده و زیان‌بار سهامداران خرد شود.
کارشناسان بازار معتقدند اگرچه تأثیر این ابزار در بلندمدت به سیاست‌های مکمل و فضای کلان اقتصاد بستگی دارد، اما در کوتاه‌مدت می‌تواند به عنوان عامل کنترل‌کننده نوسانات و حفظ ثبات نسبی بازار نقش‌آفرینی کند. اجرای این طرح، به‌ویژه با محدود کردن دامنه آن به افراد با پرتفوی کمتر از ۵۰۰ میلیون تومان و شروط شفاف، گامی مهم در جهت هدفمند کردن حمایت‌ها و جلوگیری از سوءاستفاده احتمالی تلقی می‌شود.
پیش‌تر نیز در سال ۱۴۰۱ تجربه مشابهی با اوراق تبعی برای سبدهای زیر ۱۰۰ میلیون تومان اجرا شده بود، اما طرح فعلی با گستره بالاتر و ساختاری کامل‌تر، امکان پوشش بیشتری برای سهامداران خرد فراهم کرده است. اگرچه برخی منتقدان نسبت به کارآیی پایدار چنین ابزارهایی ابراز تردید کرده‌اند، اما در فضای فعلی بازار، طرح همیار می‌تواند به‌مثابه یک پادزهر موقت در برابر موج خروج سرمایه و بی‌اعتمادی ایفای نقش کند.
گزارش از: سامان قاسم پور، کارشناس بازارهای مالی