به گزارش خبرنگار اقتصادروا؛ بازار سرمایه تهران امروز در فضایی آرام، کم‌نوسان و در عین حال پرحجم به کار خود پایان داد. شاخص کل بورس در نهایت با افتی بسیار ناچیز معادل تنها ۱۲ واحد در سطح دو میلیون و ششصد و هفتاد و هفت هزار واحد باقی ماند و به نوعی در همان محدوده روزهای گذشته تثبیت شد. این تثبیت در حالی رخ داد که در جریان معاملات تنها ۲۶ درصد نمادها در محدوده مثبت معامله شدند و اکثریت نمادها یا در وضعیت تعادل یا در بازه منفی قرار داشتند. با این حال، فضای کلی بازار بیشتر شبیه به رکود هیجانی بود تا رکود معاملاتی، زیرا ارزش معاملات خرد رشد قابل توجهی داشت و به بیش از ۱۰ همت رسید؛ سطحی که در مقایسه با ماه‌های اخیر رقم قابل توجهی محسوب می‌شود و نشان‌دهنده افزایش تمایل فعالان بازار به دادوستد، علی‌رغم نبود تغییرات جدی در شاخص‌ها، است.

بررسی جریان نقدینگی حقیقی تصویر دقیق‌تری از رفتار سرمایه‌گذاران ترسیم می‌کند. در معاملات امروز بیش از ۴۴۵ میلیارد تومان پول حقیقی از بازار خارج شد. این خروج نقدینگی در سطح معاملات خرد به معنای آن است که بخش قابل توجهی از سرمایه‌گذاران ترجیح داده‌اند موقعیت‌های خود را کاهش دهند یا دست‌کم در شرایط فعلی از ماندگاری در بازار اجتناب کنند. اما روند خروج پول محدود به سهام نبود و در بازار صندوق‌ها نیز ادامه یافت. صندوق‌های درآمد ثابت با بیش از ۵۶۰ میلیارد تومان خروج پول مواجه شدند؛ اتفاقی که می‌تواند معنای دوگانه داشته باشد. از یک سو کاهش جذابیت نرخ‌های سود در این صندوق‌ها یا انتظار برای تغییرات در سطح نرخ بهره و سیاست‌های پولی ممکن است سبب شده باشد تا بخشی از سرمایه‌گذاران نقدینگی خود را از این ابزارها خارج کنند. از سوی دیگر، خروج سرمایه از صندوق‌های باثبات می‌تواند به معنای جست‌وجوی فرصت‌های جدید در بازارهای دیگر، به‌ویژه دارایی‌های ریسکی‌تر یا دارایی‌های فیزیکی باشد.

در همین راستا، صندوق‌های مبتنی بر طلا نیز روز کم‌رمقی را تجربه کردند. بیش از ۳۳۲ میلیارد تومان پول حقیقی از این صندوق‌ها خارج شد که نشان می‌دهد جذابیت طلا به‌عنوان دارایی امن در کوتاه‌مدت برای سرمایه‌گذاران کاهش یافته است. این نکته می‌تواند بازتابی از ثبات نسبی در بازار ارز یا کاهش انتظارات تورمی در مقطع کنونی باشد. به هر ترتیب، هم‌زمانی خروج پول از صندوق‌های درآمد ثابت و صندوق‌های طلا، تصویری جالب از جابه‌جایی نقدینگی ارائه می‌دهد: سرمایه‌گذاران خرد ظاهراً در حال فاصله گرفتن از ابزارهای کم‌ریسک هستند، اما در عین حال نشانی از ورود پرقدرت آن‌ها به بازار سهام نیز مشاهده نمی‌شود.

با وجود این تصویر کلی، بررسی جریان نقدینگی میان صنایع بورسی نشان می‌دهد که نگاه فعالان بازار کاملاً یکدست و منفی نیست. گروه بانکی در معاملات امروز توانست بیشترین جذب پول حقیقی را به نام خود ثبت کند. ورود بیش از ۱۴۳ میلیارد تومان نقدینگی به این گروه نشان‌دهنده افزایش توجه سرمایه‌گذاران به سهام بانکی است. به نظر می‌رسد انتظار از بهبود درآمدهای غیرمشاع بانک‌ها، امیدواری به اصلاح ترازنامه‌ها یا حتی گمانه‌زنی‌ها درباره تغییرات احتمالی در سیاست‌های ارزی و مالی، محرک اصلی این اقبال بوده باشد. در طرف مقابل اما گروه‌های فلزی و سرمایه‌گذاری بیشترین خروج پول را تجربه کردند. این موضوع می‌تواند ناشی از کاهش جذابیت جهانی بازارهای کالایی، نوسانات قیمت فلزات پایه یا حتی نگرانی از چشم‌انداز سودآوری شرکت‌های بزرگ فلزی باشد. در مورد گروه‌های سرمایه‌گذاری نیز ضعف عملکرد در برخی هلدینگ‌ها و عدم جذابیت پرتفوی آن‌ها عامل مهمی در بی‌میلی سرمایه‌گذاران محسوب می‌شود.

با کنار هم گذاشتن این داده‌ها می‌توان گفت بازار سهام در روز جاری بیشتر درگیر نوعی بازآرایی نقدینگی بود تا رکود کامل. ارزش معاملات بالا و خروج پول از ابزارهای کم‌ریسک نشان می‌دهد که نقدینگی در حال حرکت است، اما مقصد آن هنوز به‌طور شفاف مشخص نشده است. این وضعیت برای فعالان بازار دو پیام متفاوت دارد. از یک سو، تثبیت شاخص کل در محدوده دو میلیون و ششصد و هفتاد هزار واحدی بدون نوسان شدید به معنای وجود سطحی از تعادل و مقاومت در برابر ریزش‌های عمیق است. از سوی دیگر، خروج پول حقیقی در حجم صدها میلیارد تومانی نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران خرد هنوز به بازار اعتماد کافی ندارند و ورود جریان قدرتمند نقدینگی به سهام نیازمند محرک‌های بنیادی یا سیاسی تازه است.

به طور کلی، معاملات ۲۴ اردیبهشت ۱۴۰۴ نمونه‌ای از روزهایی بود که بورس تهران نه در فاز رونق و صعود قرار دارد و نه در فاز سقوط و ناامیدی. بازاری کم‌رمق اما پرمعنا که در آن فعالان بیشتر در حال سنجش شرایط، ارزیابی متغیرهای کلان و انتظار برای سیگنال‌های جدید هستند. ارزش بالای معاملات در کنار تثبیت شاخص کل و جابه‌جایی‌های چشمگیر نقدینگی میان صندوق‌ها و صنایع مختلف، نشان‌دهنده پویایی زیرپوستی بازار است. شاید بتوان گفت امروز بورس تهران روی خط تعادل حرکت کرد؛ خطی باریک که هر خبر سیاسی، تغییر سیاست اقتصادی یا نوسان جهانی می‌تواند آن را به سمت رونق یا رکود جدی‌تر سوق دهد.

گزارش از: متین محلاتی، کارشناس اقتصاد