خط مبادله ۲۰ میلیارد دلاری آمریکا با آرژانتین / انگیزههای سیاسی بر ملاحظات اقتصادی پیشی میگیرند
به گزارش اقتصادرَوا؛ دولت ایالات متحده، از طریق اسکات بسنت، وزیر خزانهداری آمریکا، متعهد به ارائه یک خط مبادله (Swap Line) ۲۰ میلیارد دلاری به آرژانتین شده است تا به تثبیت بازارهای مالی این کشور و ارزش پزوی آرژانتین کمک کند. این اقدام نشان میدهد که اصلاحات لیبرتارین دوساله دولت خاویر میلی، رئیسجمهور آرژانتین، نتوانستهاند ثبات اقتصادی بلندمدت را تأمین کنند.
بحران اقتصادی و سیاستهای میلی
برنامه اقتصادی میلی عمدتاً بر مهار تورم شدید متمرکز بوده است. با اجرای یک بسته ریاضتی گسترده و کاهش شدید هزینههای دولتی، نرخ تورم سالانه آرژانتین از نزدیک به ۳۰۰ درصد در آوریل ۲۰۲۴ به ۳۴ درصد کاهش یافته است. با این حال، این شوک ضد تورمی منجر به کاهش حدود ۸ درصدی دستمزدها از زمان انتخاب میلی در سال ۲۰۲۳، شده است.
مشکل اصلی این است که دولت میلی از آزادسازی کامل نرخ ارز خارجی خودداری کرده است؛ زیرا نگران فروپاشی پزو، فرار گسترده سرمایه و از دست دادن مشروعیت دولت بود. در عوض، تعیین نرخهای ثابت یا سقف و کف برای نرخ ارز، این کشور را به هدفی آشکار برای سفتهبازان مالی تبدیل کرد. این سفتهبازیها منجر به کاهش سریع ذخایر ارزی کشور (که به کمتر از ۵ میلیارد دلار خالص رسیده بود) شد و زنگ خطر یک بحران ارزی تمامعیار را به صدا درآورد. هدف مداخله آمریکا، حفظ نرخ ارز ثابت و جلوگیری موقت از سفتهبازیهاست؛ وضعیتی که به عنوان یک راهبُرد «تأخیر و تظاهر» توصیف میشود.
ماهیت آشکارا سیاسی و ایدئولوژیک حمایت
تحلیلگران تأکید میکنند که انگیزه اصلی ارائه این خط مبادله، سیاسی و ایدئولوژیک است. وزیر خزانهداری بسنت آشکارا اعلام کرده است که هدف این اقدام، نجات «پروژه میلی» است.
زمانبندی این کمک مالی حساس است؛ زیرا تنها اندکی پیش از انتخابات قانونگذاری ۲۶ اکتبر آرژانتین صورت میگیرد. دولت آمریکا نگران شکست شدید حزب میلی در سطح ملی، به خصوص پس از نتایج ضعیف در انتخابات استانی بوئنوسآیرس، است. این مداخله صریحاً تلاشی از سوی دولت ترامپ برای تثبیت یک دولت است که از نظر ایدئولوژیک با سیاستهای حزب حاکم آمریکا (همسو با دیدگاههای ماگا) نزدیک است. این وضعیت به عنوان یک سیاست «جانبدارانه» و مشابه «اقدامات کلاسیک جنگ سرد» توصیف شده است که در آن دولت آمریکا علناً از نامزد یا جناح موردعلاقه خود در یک انتخابات خارجی حمایت مالی میکند.
ریسکهای مالی و ابهامات ساختاری
مقامات آمریکایی در دفاع از این وام، خطر آن را ناچیز جلوه داده و استدلال میکنند که آرژانتین تنها با یک بحران نقدینگی موقت روبهرو است و نه یک مشکل ساختاری. با این حال، جزئیات تضمینهای این خط مبادله نامشخص است. بسنت همچنین به احتمال خرید بدهی دلاری آرژانتین توسط ایالات متحده اشاره کرده است که تعهد مالی بسیار گستردهتری خواهد بود.
این اقدام در تضاد با سوابق تاریخی مداخلههای مالی آمریکاست. به عنوان مثال، کمک اضطراری به مکزیک در سال ۱۹۹۵ به دلیل اهمیت استراتژیک (در چارچوب توافق نفتا) و همچنین وجود وثیقههایی مانند درآمدهای نفتی صورت گرفت. در مقابل، سرمایهگذاری در آرژانتین ریسک بالایی دارد و مداخله اخیر آمریکا فاقد وثیقههای قدرتمند و انگیزههای سنتی تثبیت اقتصاد کلان است. علاوه بر این، آرژانتین در حال حاضر بزرگترین دریافتکننده برنامههای صندوق بینالمللی پول محسوب میشود.
در مجموع، خط مبادله ۲۰ میلیارد دلاری نه یک ابزار تثبیت اقتصادی، بلکه یک ابزار حمایت سیاسی است که به صورت علنی برای حفظ یک متحد ایدئولوژیک در قدرت پیش از انتخابات حساس طراحی شده است.
گزارش از: امیرحسین مستقل، کارشناس اقتصادی
