بررسی لایحه بودجه 1404 وزارت آموزش و پرورش / افزایش اعتبار اما کاهش سهم از بودجه عمومی
به گزارش خبرنگار اقتصادرَوا، بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس از بودجه 1404 وزارت آموزش و پرورش نشان می‌دهد که مجموع اعتبارات وزارت آموزش و پرورش با افزایش قابل توجهی همراه بوده است. بر اساس داده‌های موجود، بودجه این وزارتخانه در سال آینده ۴۷۵ هزار میلیارد تومان برآورد شده که در مقایسه با رقم ۲۸۳ هزار میلیارد تومانی سال جاری، رشدی حدود ۶۸ درصدی را تجربه کرده است. با این حال، سهم آموزش و پرورش از کل بودجه عمومی دولت ۸.۸ درصد تعیین شده که در مقایسه با سال ۱۴۰۳ کاهش یافته است.
در حالی که اعتبارات این وزارتخانه افزایش داشته، سهم آن از بودجه عمومی دولت از ۱۰ درصد در سال ۱۴۰۳ به ۸.۸ درصد در سال ۱۴۰۴ کاهش یافته است. این کاهش به دلیل تغییرات ساختاری در بودجه و لحاظ شدن برخی بندهای فرابودجه‌ای رخ داده است.
عدم تطابق اعتبارات تخصیصی با نیازهای واقعی
بررسی‌ها نشان می‌دهد که علی‌رغم رشد قابل توجه بودجه آموزش و پرورش، همچنان فاصله زیادی بین رقم تخصیصی و نیازهای واقعی این وزارتخانه وجود دارد. در برآوردهای انجام‌شده، آموزش و پرورش برای تأمین تمامی نیازهای خود در سال ۱۴۰۴ به ۷۹۵ هزار میلیارد تومان بودجه نیاز دارد که ۳۲۰ هزار میلیارد تومان بیش از میزان پیشنهادی در لایحه است. این کمبود ممکن است بر پرداخت حقوق و دستمزد فرهنگیان و تأمین هزینه‌های جاری تأثیر بگذارد.
یکی از حوزه‌هایی که افزایش چشمگیری در بودجه تجربه کرده، اعتبارات ساخت‌وساز مدارس است. مطابق با مفاد برنامه هفتم توسعه، بودجه سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس تقریباً سه برابر شده و از ۱۱.۸ هزار میلیارد تومان در سال ۱۴۰۳ به ۳۲.۹ هزار میلیارد تومان در سال ۱۴۰۴ رسیده است. با این حال، اعتبارات مصوب هنوز کمتر از میزان برآوردی این سازمان است که می‌تواند اجرای پروژه‌های توسعه‌ای را با چالش مواجه کند.
مشکلات پرداخت حقوق و مزایا
در بخش اعتبارات استانی که عمدتاً مربوط به پرداخت حقوق و مزایای معلمان است، بودجه در سال آینده با رشد ۴۷ درصدی به ۳۲۰ هزار میلیارد تومان رسیده است. با این وجود، برآوردهای انجام‌شده حاکی از آن است که برای تأمین حقوق و مزایا، حداقل ۴۷۶ هزار میلیارد تومان بودجه نیاز است، به این معنا که همچنان با کمبود ۱۵۶ هزار میلیارد تومانی مواجه خواهیم بود. این موضوع نشان می‌دهد که در ماه‌های پایانی سال ۱۴۰۴، ممکن است پرداخت حقوق فرهنگیان با مشکلاتی روبه‌رو شود.
در لایحه بودجه سال ۱۴۰۴، مبلغ ۸۵ هزار میلیارد تومان برای پرداخت پاداش پایان خدمت بازنشستگان در نظر گرفته شده که از این میزان، ۶۲ هزار میلیارد تومان به فرهنگیان اختصاص دارد. با این حال، همچنان ۲۲ هزار میلیارد تومان از مطالبات فرهنگیان بازنشسته پرداخت نشده است که نیازمند تأمین منابع اضافی خواهد بود.
بررسی بودجه آموزش و پرورش در سال ۱۴۰۴ نشان می‌دهد که اگرچه اعتبارات این بخش افزایش قابل توجهی داشته، اما همچنان با چالش‌های اساسی از جمله عدم تطابق بودجه تخصیصی با نیازهای واقعی، کاهش سهم از بودجه عمومی، کمبود منابع برای پرداخت حقوق معلمان و تأمین معوقات فرهنگیان روبه‌روست. این مسائل نشان می‌دهد که برای جلوگیری از بروز مشکلات اجرایی در سال آینده، نیاز به بازنگری و تأمین منابع تکمیلی وجود دارد.